"Bir Devlet ki! Gümrük işlerini, vergilerini, ülkenin ve milletin ihtiyaçlarına göre düzenlemekten alı konulmuştur. Böyle bir devlete elbette bağımsız devlet denemez."

2015/14 Sayılı Genelge

Tarih: 24.06.2015 12:35:00 - Görüntülenme: 1975

YGM lerinin yetki ve görevlerinde değişiklik yapan tebliğin yürütülmesinin durdurulması ve iptali hususunda açılmış olan davanın ilk aşamasında, Danıştay On beşinci Dairesince verilmiş olan Esas No: 2014/9839 sayılı 18.12.2014 tarihli kararla 2 sayılı tebliğde değişiklik yapan 5 sayılı tebliğin yürütülmesi durdurulmuş ve bu karara istinaden YGM leri eskiden yapmakta oldukları tespit işlemlerini yapmaya tekrar başlamışlardı.



Daha sonra ise, mahkeme kararının uygulaması ile ilgili olarak da 2014/30 sayılı Genelge ve 2014/1 sayılı iç genelge yürürlüğü konulmuştu.



Çıkarılmış olan bu genelgelere dayanılarak, Antrepolarda Gümrük Memurları görevlendirilmiş, 2 sayılı tebliğin vermiş olduğu yetki kapsamında YGM tarafından yürütülmekte olan bazı görevler aktif bir şekilde gümrük personelince yerine getirilmeye başlanmış mahkeme kararına rağmen bu uygulama devam ettirilmişti.



2 sayılı Tebliğde değişiklik yapan 5 sayılı tebliğin yürütülmesi durdurulup yetki ve görev yönünden eskiye tekrar dönülmüş olmasına rağmen yürütmeyi durdurma kararının uygulanması için çıkarılmış olan 2014/30 sayılı genelge ve 2014/1 sayılı iç genelge doğrultusunda antrepolarda görevlendirilmiş olan gümrük personeli görevlerini sürdürmüşlerdi.



Antrepoda hem gümrük personelinin hem de YGM elemanının görev yapması,  tebliğ maddeleri ile uyuşmayan bir uygulamaya neden olmuş ayrıca da yetki karmaşasını da beraberinde getirmişti.



Bu yetki karmaşasına neden olan 2014/30 sayılı genelge ve 2014/1 sayılı iç genelgenin iptali ve yürütülmesinin durdurulması için de dava açılmak zorunda kalınmıştı.



Konuyu inceleyen Danıştay On Beşinci Daire, vermiş olduğu 2015/665 sayılı 20.03.2015 sayılı yürütmeyi durdurma kararında idare tarafından çıkarılmış olan her iki genelgenin de yürütülmesini durdurmuş, vermiş olduğu karar da  bu iki genelgeye atıfta bulunarak ; “…bu genelgenin yürütmeyi durdurma kararının bir gereği olarak tesis edildiği belirtilmiş ise de genelgede yerine getirileceği maddeler halinde belirtilen işlemlerin anılan yürütmeyi durdurma kararının uygulanması niteliğinde olmadığı aksine söz konusu kararın ortaya çıkardığı hukuki durumu bertaraf eder nitelikte olduğu görülmüştür.” Hükmüne yer vermişti.



Bu kararla, antrepolarda gümrük memuru görevlendirilmesini içeren iki genelgenin yürütülmesi durdurulduğuna göre antrepolarda görevli personelin görevlerine son verilmesi gerekiyordu.



Bakanlık ise öyle yapmadı. Onun yerine memurların konumunu yasal bir zemine oturtmak için 2015/14 sayılı yeni bir genelge çıkardı.



Söz konusu genelgede ise Gümrük Personelinin antrepoda görevlendirilmesinin dayanağı olarak ta Gümrük Kanununun 3. Maddesinin 12. Fıkrasını, 4. Maddesini ve Gümrük Yönetmeliğinin 554. maddelerini gösterdi.



Peki, bu genelge ne anama geliyor?



Bu genelgedeki hükümler mahkeme kararındaki yürütmeyi durdurma gerekçelerine uyum sağlıyor mu?  Bunları irdelemekte fayda var.



Bakanlık çıkarmış olduğu bu genelge ile, Kanun ve yönetmelikten kaynaklanan gözetim ve denetim görevimi yapmak için gümrük memuru görevlendiriyorum, gümrük memurunun evraklara imza atma yetkisini de kaldırarak mahkeme kararına uyduğumu göstermek için de tebliğin YGM ile ilgili yetki uygulaması ve görevine müdahale etmiyorum demek istemektedir.



Aslında yürütülmesi durdurulmuş olan iki genelgenin yerine çıkarılmış olan yeni genelgenin diğer iki genelgeden tek farkı antrepoda görevlendirilmiş olan gümrük memurlarının tutanaklara imza atma işlemi kaldırılmıştır. Başka da hiçbir değişiklik yoktur. Buradan şu anlamı çıkarmak mümkün mü? Mahkeme vermiş olduğu kararın gerekçesinde memurların tutanaklara imza atmaları dolaysıyla mı iki genelgenin yürütülmesini durdurmuştur. Bakanlığın yapmış olduğu yeni işlemden bu anlaşılmaktadır. Oysa durum hiç te öyle değildir. Gümrük Memuru ister imza atsın ister atmasın bu önemli değildir. Önemli olan antrepolarda YGM elemanları görev yaparken Gümrük İdaresinin de bir memur görevlendirmesidir. Bu görevlendirme, YGM sisteminin temel taşlarını çürütmekte ve sistemi işlemez hale getirmektedir.



 Şimdi bir de, olaya 2 sayılı YGM tebliğin kaldırılmış ancak mahkeme kararıyla yürütülmesi durdurulmuş olan maddeleri doğrultusunda konuyu irdeleyelim.



YGM tebliğinin dayanağını Gümrük Kanununun 10/c, 226 maddeleri ve Gümrük Yönetmeliğinin 574. Maddeleri oluşturmaktadır. Bu maddeler incelendiğinde görüleceği üzere YGM sisteminin oluşturulmasında esas alınmış olan temel iki husus vardır. Bunlardan birisi gümrük mevzuatının doğru uygulanması diğeri de yapılan gümrük işlemlerinin doğru uygulanmasıdır. Bu iki görevin de YGM tarafından yerine getirilebilmesi, gözetim ve denetim görevini yapabilmesine bağlıdır. Bakanlık verilmiş görevlerin layığı ile yapılabilmesi ve yapılan işlemlerden YGM sorumlu tutabilmesi için Gümrük idaresi adına antrepolarda gözetim ve denetim yapma görevini YGM vermiştir. Bu yetki devrinin tebliğin değişik maddelerinde de görmek mümkündür.



2 sayılı Tebliğde yer alan Bakanlıkça iptal edilmiş olan ancak mahkeme kararı ile yürürlüğü durdurulduğu için şu anda uygulamada olan 11/6, 11/8, 13(1) a, 13(1) h, 13(4), 17(2) e, 21(2), 21 (4) maddelerinde gümrük idaresi adına gözetim ve denetim yapma yetkisi YGM ve onların yanında çalışmakta olan personele verilmiştir.



 



 



 



Konu ile ilgili Tebliğ Maddeleri:



 



Madde: 11/6   :Özel antrepoya eşya giriş çıkış işlemlerinin tespiti ile gümrük yükümlüğü sona erdikten sonra varsa ilgili kurumlarca yapılacak kontrol sonuçlarına göre gümrük gözetiminin sonlandırılmasının tespiti,



Madde: 11/8  :Genel antrepoya eşya giriş çıkış işlemlerinin tespiti ile gümrük yükümlüğü sona erdikten sonra varsa ilgili kurumlarca yapılacak kontrol sonuçlarına göre gümrük gözetiminin sonlandırılmasının tespiti,



Madde: 13(1) /a  : AN6 ve AN8 tespit işlemlerini yapacak YGM, antreponun her açılış kapanışı ile  açık bulunduğu sürelerde eşyanın gümrük gözetimi bulundurulmasına yönelik gerekli tedbiri alır. Buna ilaveten, gümrük gözetimini zafiyete uğratacak hususların tespiti halinde durumu her koşulda gümrük idaresine ve gerektiğinde antrepo işleticisine gecikmeksizin bildirir.



Madde:  13(1) /h  : AN6 ve AN8 tespit işlemlerini yapacak YGM tarafından eşya çıkış işlemi yapılırken eşyanın Gümrük Yönetmeliğinin 181. Maddesinin 5. Fıkrası kapsamında yer alıp almadığı ile eşyanın gümrük gözetiminin sonlandırılmasında bir sakınca olup olmadığı tespit edilir.



Madde:  13(4)  : Bu tebliğ hükümleri çerçevesinde YGM tarafından bir antrepoya eşya giriş ve çıkışının tespiti için AN6 ve/veya AN8 kodlu tespit sözleşmesi imzalanmış olması ve bu antrepoda görevli memur bulunmaması halinde 31.12.2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Genel Tebliğinin(Tır İşlemleri) (Seri No:1) 33. 34  ve 35. Maddelerinde yer alan; antrepoda görevli memurlarca yapılması öngörülen boşaltma, sonlandırma ve sevk işlemleri ile  YGM rehberinde yer alan teslim tesellüm tutanağının düzenlenmesi işlemleri YGM veya YGM tarafından sosyal güvenlik mevzuatına uygun çalıştırılan ve 22. Maddesinde belirtilen şartları haiz kişilerce yapılır.



Madde:  21(2)  : Tespit işleminin yapılması sırasında gümrük mevzuatına veya sair mevzuata herhangi bir aykırılık tespit edilmesi veya böyle bir aykırılığın bulunduğuna dair ciddi şüpheler oluşması halinde, derhal ilgili gümrük müdürlüğüne bildirimde bulunmak.



Madde:  21(4)  : Antrepolara eşya alınması ve çıkarılması sırasında eksiklik ve fazlalık tespit edilmesi halinde durumu antrepoda görevlendirilen 20. Madde de belirtilen kişi ve antrepo işleticisi ile müştereken bir tutanağa bağlamak ve derhal ilgili gümrük idaresine bilg vererek takibatın başlatılmasını sağlamak.



Yukarıdaki maddeler incelendiğinde görülecektir ki Bakanlığın çıkarmış olduğu 2015/14 sayılı genelge ile Gümrük Memurlarına vermiş olduğu görevler zaten tebliğ kapsamında YGM tarafından yürütülen görevlerdir. Mahkemenin vermiş olduğu yürütmeyi durdurma kararı gereği bu görevler YGM ya da elemanı tarafından yapılmak zorundadır. Bu görevlerin Gümrük Personeli eliyle yürütülmeye kalkılması halinde mahkeme kararına aykırı bir uygulamaya sebebiyet verilir.



Bakanlık, 2015/14 sayılı genelgeyi çıkarırken önemli bir hususu gözden kaçırmıştır. O göz ardı edilmiş olan hususa gelince.  Bakanlıkça iptal edilen ancak Mahkeme kararı ile yürütülmesi durdurulan maddelerden 13. Maddenin 4. Fıkrasının uygulamasıdır.



Söz konusu madde dikkatlice tetkik edildiği taktirde şayet antrepoda görevlendirilmiş gümrük personeli varsa tüm tutulacak tutanaklar (Boşaltma, sonlandırma, sevk işlemleri v.s) gümrük memuru tarafından imzalanması gerekmektedir. Tebliğin ilgili maddesine göre bu şartlarda YGM personeli gümrük memurunun olduğu yerde bu imzaları atamaz. Oysa Bakanlık antrepoda hem gümrük personeli görevlendirmekte hem de imza yetkisini kaldırmaktadır. Bu çelişkili durumu bakanlığın izah etmesi zordur.



Çıkarılmış olan 2015/14 sayılı genelge doğrultusunda işlemler devam ettirildiği taktir de aynı konuda yani antrepolardaki gözetim ve denetim konusunda yetkilendirilmiş iki ayrı görevli personel bulunacak  ve yine yetki karmaşasına sebebiyet vereceği açıktır.



Yukarıda sayılan tebliğin maddeleri yürürlükte kaldığı müddetçe YGM lerinin ve onlar adına antrepoda görevli personelin gözetim ve denetim görevi yoktur demenin doğru olmayacağı düşünülmektedir. Bu durumda antrepoda gözetim ve denetim görevini yerine getirmekte olan iki ayrı personelden birinin bu görevden ayrılması gerekmektedir. Bu personel, verilmiş mahkeme kararları ve tebliğin halen yürürlükte olan maddeleri doğrultusunda gümrük personelinin olması gerekmektedir.



İlerde, Antrepo işletmecilerince de ileri sürülüp dava konusu yapılabilecek olaylara sebebiyet verilmemesi için( Örneğin harcırah v e mesai gibi)  Danıştay da devam eden davalar esastan sonuçlanıncaya kadar antrepolarda gümrük personeli görevlendirilmesine son verilmesidir.



Yusuf KOÇ



Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri



 



 



 



 


Son Yüklenen Diğer Haberler