09.06.2021 tarih ve 31506 sayılı RG.’de yayımlanan 7326 sayılı Bazı
Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına
İlişkin Kanun’un 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, ve 10’ncu maddesinden (6 ve 7.fıkraları
hariç) yararlanmak için öngörülen ve 31.08.2021 tarihinde sona erecek olan
başvuru, bildirim, beyan ve beyana ilişkin ilk taksit ödeme süreleri,
10.maddenin 4.fıkrasında yer alan başvuru ve ilk taksit ödeme süresi; 27.08.2021
tarih ve 31581 sayılı RG’de yayımlanan 4420 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile
bir (1) ay uzatılmıştır.
Bir başka deyişle; 7326 sayılı Kanun’dan faydalanmak için başvuruların
en geç 30.09.2021 tarihine kadar, vergilerde ilk taksit ödemesinin 01.11.2021
tarihi mesai bitimine kadar (31.10.2021 tarihinin hafta sonuna rastlaması
nedeniyle), SGK’da ise ilk taksit ödemesinin 30.11.2021 tarihi bitimine kadar
yapılması gerekiyor.
I- Kesinleşmiş Alacaklar
09.06.2021 tarih ve 31506 sayılı RG.’de yayımlanan
7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’un 1.maddesinin d fıkrası, 2.maddesinin 2,
3, 6 ve 12.fıkraları ile 7326 sayılı Kanun’un uygulanmasına ilişkin olarak
21.06.2021 tarih ve 31518 sayılı RG’de yayımlanan Gümrük Alacaklarının Yeniden
Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 4.maddesine göre:
Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından
takip edilen alacaklardan bu Kanun’un yayımı (09.06.2021) tarihi itibarıyla (bu
tarih dâhil);
1-a) Vadesi geldiği hâlde ödenmemiş ya
da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan gümrük vergilerinin ödenmemiş
kısmının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi
fer’i amme alacakları yerine bu Kanun’un yayımı (09.06.2021) tarihine kadar Yurt
İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak
hesaplanacak tutarın; ödenmemiş alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması
hâlinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak
hesaplanacak tutarın, bu Kanunda
belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla gümrük vergilerine
bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları ve aslı bu
Kanunun yayımı (09.06.2021) tarihinden önce ödenmiş olanlar dâhil olmak üzere
asla bağlı olarak kesilen idari para cezalarının tamamının,
b) Vadesi geldiği hâlde ödenmemiş ya
da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan ve 4458 sayılı Kanun ve ilgili diğer
kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü nedeniyle gümrük vergileri asıllarına
bağlı olmaksızın kesilmiş idari para cezaları ile 5326 sayılı Kabahatler
Kanunu’nun iştirak hükümleri nedeniyle kesilmiş idari para cezalarının % 50’sinin,
bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla cezaların
kalan % 50’sinin,
c) Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı
olarak (Örneğin: Gümrük Kanunu’nun
235/1-a, 235/1-c, 236/1, 236/5-b, 238/1-a maddesine göre) kesilmiş idari
para cezalarının % 30’u ve varsa gümrük vergileri aslının tamamı ile bunlara
bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları yerine bu
Kanunun yayımı (09.06.2021) tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas
alınarak hesaplanacak tutarın bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen
ödenmesi şartıyla, cezaların kalan % 70’i ile alacak asıllarına bağlı faiz,
gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacaklarının tamamının,
Tahsilinden vazgeçilir.
2) Birinci fıkranın (a) bendi
kapsamındaki vergi aslının tamamının; Kanuna göre yapılandırılarak ödenmesi
veya 09/06/2021 tarihinden önce ödenmiş olması durumunda, vergi aslına bağlı
olarak kesilen idari para cezalarının, 09/06/2021 tarihi itibarıyla kesinleşmiş
olup olmadığına bakılmaksızın, tahsilinden vazgeçilir.
3) İhtirazi kayıtla verilen
beyannameler üzerine tahakkuk etmiş olan vergiler hakkında da birinci
fıkraların (a) bentleri hükümleri uygulanır.
4) Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin
olup 09/06/2021 tarihi itibarıyla yargı kararı ile kesinleştiği hâlde mükellefe
ödemeye yönelik tebligatın yapılmadığı alacaklar için mükelleflerce Kanunda
öngörülen süre ve şekilde başvuruda bulunulması koşuluyla bu alacaklar da bu
madde kapsamında yapılandırılır. Bu hüküm kapsamına giren alacaklar için ayrıca
tebligat yapılmaz ve alacakların vade tarihi olarak Kanunun yayımı tarihi kabul
edilir. Bu kapsamda yapılandırılan tutarların Kanunda öngörülen süre ve şekilde
ödenmemesi hâlinde de vade tarihinde değişiklik yapılmaz.
5) Bu
madde hükmünden yararlanmak isteyen borçluların maddede belirtilen şartların
yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına
başvurmamaları şarttır.
II- Kesinleşmemiş
Veya Dava Safhasında Bulunan Alacak Asılları
7326 sayılı Kanun’un 3.maddesinin 1.fıkrası ile Gümrük
Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 5.maddesine göre:
1) 30/04/2021 tarihinden (bu tarih dâhil) önce gümrük
yükümlülüğü doğan ve 09/06/2021 tarihi itibarıyla; a- İlk derece yargı mercileri
nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan gümrük
vergilerine ilişkin tahakkuklarda; gümrük vergilerinin % 50’si ile,
b- Bu tutara ilişkin faiz, gecikme faizi ve gecikme
zammı yerine 09/06/2021 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas
alınarak hesaplanacak tutarın,
Kanunda belirtilen süre ve
şekilde tamamen ödenmesi şartıyla gümrük vergilerinin kalan % 50’si ile faiz,
gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen idari para
cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilir.
2) 09/06/2021 tarihi itibarıyla gümrük vergilerine
ilişkin gümrük yükümlülüğü doğmuş ve idari itiraz süresi geçmemiş veya idari
itiraz mercilerine intikal etmiş bulunan tahakkuklar hakkında da birinci fıkra
hükmü uygulanır.
III- İtiraz/İstinaf
Veya Temyiz Aşamasında Bulunan Alacaklar
7326 sayılı Kanun’un 3.maddesinin 2.fıkrası ile Gümrük
Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 6.maddesine göre:
1) 09/06/2021 tarihi itibarıyla ilgisine göre istinaf
veya temyiz süreleri geçmemiş ya da istinaf/itiraz veya temyiz yoluna
başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme
yoluna başvurulmuş olan gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda, bu maddeye
göre ödenecek alacak asıllarının tespitinde, 09/06/2021 tarihi itibarıyla
tahakkukun bulunduğu en son safhadaki tutar esas alınır.
2) 09/06/2021 tarihinden önce verilmiş en son kararın;
a- Terkine ilişkin karar olması hâlinde, ilk tahakkuka
esas alınan gümrük vergilerinin % 10’u ile bu tutara ilişkin faiz, gecikme
faizi ve gecikme zammı yerine 09/06/2021 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim
oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; Kanunda belirtilen süre ve şekilde
tamamen ödenmesi şartıyla, gümrük vergilerinin kalan % 90’ının faiz, gecikme
faizi, gecikme zammı ve alacak aslına bağlı olarak kesilen idari para
cezalarının tamamının,
b- Tasdik veya tadilen tasdike ilişkin karar olması
hâlinde, tasdik edilen gümrük vergilerinin tamamı, terkin edilen gümrük
vergilerinin % 10’u ile bu tutarlara ilişkin faiz, gecikme faizi ve gecikme
zammı yerine 09/06/2021 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas
alınarak hesaplanacak tutarın; Kanun’da belirtilen süre ve şekilde tamamen
ödenmesi şartıyla, terkin edilen gümrük vergilerinin kalan % 90’ı, faiz,
gecikme faizi, gecikme zammı ve alacak aslına bağlı olarak kesilen idari para
cezalarının tamamının,
Tahsilinden vazgeçilir.
Ancak, verilen en son kararın bozma kararı olması hâlinde Kanun’un 3.maddesinin
1.fıkrası (Tebliğin 5.maddesi) hükmü,
- Kısmen onama kısmen bozma kararı olması hâlinde ise onanan kısım için
Kanun’un 3.maddesinin 2.fıkrası (Tebliğin 6.maddesinin 2.fıkrasının “b” bendi),
- Bozulan kısım için ise Kanun’un
3.maddesinin 1.fıkrası (Tebliğin 5.madde hükmü),
Uygulanır.
IV- Kesinleşmemiş
İdari Para Cezaları
7326 sayılı Kanun’un 3.maddesinin 3.fıkrası ile Gümrük
Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 7.maddesine göre:
1) 09/06/2021 tarihi itibarıyla sadece gümrük
yükümlülüğüyle ilgili idari para cezalarına ilişkin dava açılmış olması
hâlinde;
a- Asla bağlı cezaların, gümrük vergilerinin 09/06/2021
tarihinden önce ödenmiş olması veya Tebliğin 4.maddeye ilişkin olarak Kanunda
belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla tamamının,
b- Asla bağlı olmaksızın kesilen gümrük yükümlülüğüyle
ilgili idari para cezalarından Tebliğin 5.maddede belirtilen safhada olanlarda
cezanın % 25’inin, Tebliğin 6.maddenin ikinci fıkrasının; (a) bendinde
belirtilen safhada olanlarda cezanın % 10’unun, (b) bendinde belirtilen safhada
bulunanlarda tasdik edilen ceza tutarının % 50’sinin, terkin edilen cezanın % 10’unun
Kanun'da belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla kalan cezaların,
c- Asla bağlı olmaksızın kesilen gümrük yükümlülüğüyle
ilgili idari para cezalarına ilişkin verilen en son kararın bozma kararı olması
hâlinde cezanın % 25’inin, kısmen onama kısmen bozma kararı olması hâlinde,
onanan kısmın tasdik veya tadilen tasdike ilişkin karar olması halinde tasdik
edilen cezanın % 50’sinin, terkin edilen cezanın % 10’unun, bozulan kısmın % 25’inin
Kanun’da belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla kalan cezaların,
ç- Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş
olan idari para cezaları ile ilgili olarak Tebliğin 5.maddede belirtilen
safhada olanlarda cezanın % 15’inin, Tebliğin 6.maddenin ikinci fıkrasının; (a)
bendinde belirtilen safhada olanlarda cezanın % 5’inin, (b) bendinde belirtilen
safhada bulunanlarda tasdik edilen ceza tutarının % 30’unun, terkin edilen
cezanın % 5’inin, verilen en son kararın bozma kararı olması hâlinde cezanın % 15’inin,
kısmen onama kısmen bozma kararı olması hâlinde; onanan kısmın tasdik veya
tadilen tasdike ilişkin karar olması hâlinde tasdik edilen cezanın % 30’unun,
terkin edilen cezanın % 5’inin, bozulan kısmın % 15’inin, Kanun’da belirtilen
süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla kalan cezaların,
Tahsilinden vazgeçilir.
2) 09/06/2021 tarihi itibarıyla idari itiraz süresi
henüz geçmemiş veya idari itiraz mercilerine intikal ettirilmiş veya dava açma
süresi henüz geçmemiş sadece gümrük yükümlülüğüyle ilgili idari para cezalarına
ilişkin;
a) Asla bağlı cezaların, gümrük vergilerinin 09/06/2021
tarihinden önce ödenmiş olması veya Tebliğin 4.maddeye ilişkin olarak Kanun'da
belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla tamamının,
b) Asla bağlı olmaksızın kesilen gümrük yükümlülüğüyle
ilgili idari para cezalarının % 25’inin Kanunda belirtilen süre ve şekilde
tamamen ödenmesi şartıyla kalan cezaların,
c) Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş
olan idari para cezalarının % 15’inin Kanunda belirtilen süre ve şekilde
tamamen ödenmesi şartıyla kalan cezaların,
Tahsilinden vazgeçilir.
V- İnceleme Ve
Tahakkuk Safhasında Olan İşlemler
7326 sayılı Kanun’un 4.maddesinin 1, 3, 6, 8, 9, 10/c.fıkrası
ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 8.maddesine
göre:
(1) 30/04/2021 tarihinden (bu tarih dâhil) önce gümrük
yükümlülüğü doğan ve 09/06/2021 tarihinden önce;
a) Başlanıldığı hâlde, tamamlanamamış olan 4458 sayılı
Kanun kapsamında yapılan gümrük incelemeleri ile ek tahakkuk işlemlerine devam
edilir. Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra tahakkuk eden;
1) Vergilerin % 50’si ile bu tutara gecikme faizi
yerine 09/06/2021 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak
hesaplanacak tutar ile bu tarihten sonra kararın tebliği üzerine belirlenen
dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizinin
tamamının,
2) Vergi aslına bağlı olmayan (Örneğin: Gümrük Kanunu’nun 241 ve 239.maddesi gibi) cezalarda
cezanın % 25’inin,
3) Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş
cezalarda (Örneğin Gümrük Kanunu’nun 236/1, 238/1-a maddesi gibi) cezanın %
15’inin ve varsa gümrük vergileri aslının % 50’si ile bu tutara gecikme faizi
yerine 09/06/2021 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak
hesaplanacak tutar ile bu tarihten sonra kararın tebliği üzerine belirlenen
dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizinin tamamının,
Kararın tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde yazılı başvuruda
bulunularak, ilk taksitin tebliği izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık
dönemler halinde altı eşit taksitte (veya
daha kısa sürede) ödenmesi şartıyla vergi aslının % 50’sinin, vergi aslına
bağlı olmayan cezalarda cezanın % 75’inin, eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı
olarak kesilmiş cezalarının % 85’inin, gümrük vergilerine 09/06/2021 tarihine
kadar uygulanan gecikme faizinin ve vergi aslına bağlı cezaların tamamının tahsilinden
vazgeçilir. Kanun’un 9.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen
süre içinde tebliğ edilen kararlar için Kanun’un 4.maddesinin birinci
fıkrasının üçüncü cümlesi uygulanır.
b) Tamamlandığı hâlde, 09/06/2021 tarihinde ya da bu
tarihten sonra gümrük idaresine intikal eden müfettiş raporları üzerine gerekli
ek tahakkuk ve tebliğ işlemleri yapılır. Yapılan tahakkuk üzerine (a) bendinde
belirtilen şekilde belirlenen tutarın, aynı bentte belirtilen süre ve şekilde
tamamen ödenmesi şartıyla 7326 sayılı Kanun hükümlerinden faydalandırılır.
(2) Birinci fıkranın (a) bendi hükümlerinden
yararlanılabilmesi için incelemeye başlama tarihi olarak görevlendirmeye
ilişkin Bakanlık Makamı Onay tarihi, Gümrük ve Dış Ticaret Bölge
Müdürlüğü Kontrol Şubelerince yapılan incelemeler ile diğer incelemeler için
görevlendirme tarihi esas alınır.
(3) Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü Kontrol
Şubelerince yapılan incelemeler ile diğer incelemelerden 09/06/2021 tarihinden
önce tamamlananlar için birinci fıkranın (a) bendi uygulanır.
(4) Birinci fıkranın (b) bendi hükümlerinden
yararlanılabilmesi için rapor tarihinin 09/06/2021 tarihinden (bu tarih dâhil)
önce olması gerekmektedir.
VI- Kendiliğinden
Yapılan Beyanlar
7326 sayılı Kanun’un 4.maddesinin 3 ve 10/c.fıkrası
ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 9.maddesine
göre:
1) 4458 sayılı Gümrük Kanunu’na ve ilgili diğer
kanunlara göre tahakkuku ve tahsili gerektiği hâlde yükümlü tarafından beyan
edilmeyen aykırılıkların gümrük idaresinin tespitinden önce kendiliğinden
bildirilmesi durumunda, gümrük vergilerinin tamamı ile hesaplanacak faiz yerine
09/06/2021 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak
hesaplanacak tutarın; Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi
şartıyla faizlerin ve idari para cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilir.
- Bu fıkra, gümrük vergi
alacağının söz konusu olduğu gümrüklenmiş değere bağlı idari para cezalarını da
kapsar.
2) Birinci fıkra kapsamındaki aykırılıkların gümrük
vergileri asıllarına bağlı olmaksızın gümrüklenmiş değere bağlı olanlar dâhil
sadece idari para cezası gerektirmesi ve bunların gümrük idaresinin tespitinden
önce Kanun’da belirtilen şekilde başvurulmak suretiyle kendiliğinden
bildirilmesi durumunda, söz konusu idari para cezalarının tahsilinden
vazgeçilir.
3) Bu maddenin uygulanmasında 4458 sayılı Gümrük
Kanununun 234.maddesinin üçüncü fıkrası (… söz konusu cezalar % 10 nispetinde uygulanır)
hükmü ve 235.maddesinin altıncı fıkrası hükmü (… hesaplanan cezalar % 10 oranında uygulanır) dikkate
alınmaz.
Kanaatimizce; 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234.maddesinin 1 ve 2.fıkrasında sayılan
aykırılıkların/ fiillerin, Gümrük İdaresince tespit edilmesinden önce beyan
sahibince ilgili gümrük idaresine bildirilmesi/ beyanda bulunulması sonucu
ilgili olaya:
1) ister Gümrük Kanununun 234/3.maddesinin
uygulanması,
2) İster 7326 sayılı Yapılandırma Kanunu’nun ilgili
maddesinin uygulanması (7326 sayılı Yapılandırma Kanunu’ndan faydalanılması),
Firmaların sahip oldukları veya olacakları Yetkilendirilmiş Yükümlü
Statüsü (YYS) ile Onaylanmış Kişi Statüsü (OKS) belgelerini, firmaların bu
kapsamdaki sicillerini, Gümrük Yönetmeliğinin 23.maddesinin 1.fıkrasının b, c
ve ç bentleri ile Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırma Yönetmeliği’nin
5.maddesininin 1.fıkrasının c, ç, d, e, f, g, ğ, h ve ı bentlerinde belirtilen
sakıncalara/müeyyidelere sebebiyet vermez.
VII- Çeşitli Hükümler
7326 sayılı Kanun’un 3/1-3, 9 ve 10.maddesi ile Gümrük
Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 10.maddesine göre:
1) Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına
İlişkin Tebliğ’in 5 ilâ 7.maddelere göre ödenecek alacakların tespitinde esas
alınacak olan en son karar, tahakkuka ilişkin verilen ve 09/06/2021 tarihinden
(bu tarih dâhil) önce taraflardan birine tebliğ edilmiş olan karardır.
2) 09/06/2021 tarihi itibarıyla; Uzlaşma hükümlerinden
yararlanılmak üzere başvuruda bulunulmuş, uzlaşma günü verilmemiş veya uzlaşma
günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış, ancak dava açma süresi geçmemiş
alacaklar da Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in
5 ilâ 7.madde hükümlerinden faydalanır.
3) Tebliğ’in 5
ilâ 7.madde hükümlerinden yararlanılması için bu maddeler kapsamına giren
alacaklara karşı 09/06/2021 tarihinden sonra dava açılmaması, açılmış davalardan
vazgeçilmesi ve kanun yollarına başvurulmaması şarttır.
4) Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına
İlişkin Tebliğ’in 5 ilâ 7.madde hükmünden yararlanmak için başvuruda bulunan
ancak Kanun’da belirtilen ödeme şartını yerine getirmeyen borçlulardan, ilk
tahakkuka göre belirlenen alacaklar başka bir işleme gerek olmaksızın takip
edilir. Şu kadar ki, 09/06/2021 tarihinden önce verilmiş olan en son yargı
kararının, tahakkukun tasdikine ilişkin olması hâlinde bu karar üzerine
tahakkuk eden alacaklar takip edilir.
5) Gümrük
Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 5 ilâ 9.madde
hükmünden yararlananlar; 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun uzlaşma ve 5326 sayılı Kabahatler
Kanunu’nun peşin ödeme indirimi hükümlerinden yararlanamazlar.
6) Tebliğ’in 8 ile 9.madde hükümlerinden
yararlanılabilmesi için madde kapsamında ödeme başvurusunda bulunulan alacağa
ilişkin dava açılmaması şarttır.
7) 7326 sayılı Kanun’un yayım tarihi olan 09/06/2021
tarihinden (bu tarih dâhil) önce gümrük müdürlüklerince karar alma süreci
tamamlanmış ancak henüz tebligat süreci bitmemiş alacakların aynı Kanun’un 3.maddesi
kapsamında kesinleşmemiş alacak olarak yapılandırılması mümkündür.
8) 5607 sayılı
Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümleri uyarınca verilen idari para cezaları bu
Kanun ve ilgili Tebliğ kapsamında bulunmamaktadır.
VIII-
Başvuru Şekli Ve Süreler
7326 sayılı Kanun’un 3.maddesinin 1 ilâ 3.fıkrası, 9
ve 10.maddeleri ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin
Tebliğ’in 11.maddesine göre:
1) 7326
sayılı Kanun’un ilgili maddelerindeki başvuru süresine ilişkin hükümler saklı
kalmak kaydıyla Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların, 30/09/2021
günü mesai bitimine kadar ilgili gümrük idaresine EK-1’de belirtilen forma
uygun olarak başvuruda bulunmaları şarttır.
2) Kanun’un 1.maddesinin 1.fıkrasının (d) bendi
kapsamına giren alacakların yapılandırılmasına ilişkin başvurular ilgili gümrük
idaresine yapılır.
3) Alacağın birden fazla gümrük idaresini
ilgilendirmesi durumunda, her idareye ayrı ayrı başvurulur.
4) Alacak aslı ve buna bağlı idari para cezaları ve
fer’i alacaklara ilişkin başvurular gümrük beyannamesi, ek tahakkuk kararı ve
para cezası kararı itibarıyla yapılır. Aynı idarece takip edilen birden fazla
alacağın yapılandırılmasına ilişkin talepler tek başvuru ile yapılabilir. Bu
durumda, yükümlülüğe ilişkin detay bilgiler başvuruda ayrı ayrı belirtilir.
5) Başvurunun iadeli taahhütlü posta yoluyla yapılması
durumunda başvuru belgelerinin postaya verildiği tarih, normal posta ile veya
şahsen yapılması hâlinde ise başvuruda bulunulan idarenin genel evrak
kayıtlarına intikal ettiği tarih başvuru tarihi olarak dikkate alınır.
6) Gümrük vergileri aslına bağlı olmayan idari para
cezalarına (Örneğin Gümrük Kanunu’nun 239
ve 241.maddelerine) ilişkin başvurular her bir para cezası kararı için ayrı
ayrı yapılır. Ancak, aynı idarece takip edilen birden fazla para cezasının
yapılandırılmasına ilişkin talepler tek başvuru ile yapılabilir. Bu durumda,
yükümlülüğe ilişkin detaylı bilgiler başvuruda ayrı ayrı belirtilir.
IX-
Ödeme Süresi
7326 sayılı Kanun’un 1/d, 2, 3, 4, 9 ve 10.maddeleri ile Gümrük Alacaklarının
Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 13.maddesine göre:
1) 7326 sayılı Kanun’un ilgili maddelerindeki ödeme
süresine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla Kanun hükümleri kapsamında
ödenecek tutarların ilk taksitinin 31/10/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil),
diğer taksitlerin ise bu tarihi takip eden ikişer aylık dönemler hâlinde azami
on sekiz eşit taksitte ödenmesi şarttır.
2) Ödenecek taksitlerin ödeme süresinin son gününün
resmî tatile rastlaması hâlinde süre, tatili izleyen ilk iş günü mesai saati
sonunda biter.
X-
Süresinde Ödenmeyen Taksitler
7326 sayılı Kanun’un 9.maddesi ile Gümrük
Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 14.maddesine göre:
1) Kanuna göre
ödenmesi gereken taksitlerin ilk ikisinin süresinde ve tam ödenmesi
koşuluyla, kalan taksitlerden; bir takvim yılında iki veya daha az
taksitin, süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, ödenmeyen veya
eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti (peşin ödeme seçeneğinin tercih edilmesi
hâlinde ilk taksiti) izleyen ayın sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri için
6183 sayılı Kanun’un 51.maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranında
hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla Kanun hükümlerinden
yararlanılır.
- İlk iki taksitin süresinde tam
ödenmemesi ya da süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen diğer taksitlerin
belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla taksitin
süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde Kanun hükümlerinden yararlanma
hakkı kaybedilir. Bu hüküm taksitlendirilen alacaklar için ayrı ayrı
uygulanır.
2) Kanuna göre ödenecek taksit tutarının % 10’unu
aşmamak şartıyla 10 Türk lirasına (bu tutar dâhil) kadar yapılmış eksik
ödemeler için Kanun hükümleri ihlal edilmiş sayılmaz.
3) Kanun
kapsamına giren alacakların birinci fıkrada belirtilen şekilde tamamen
ödenmemiş olması hâlinde borçlular, ödedikleri tutarlar kadar Kanun
hükümlerinden yararlanırlar. Kanun kapsamında yapılandırıldığı hâlde
Kanunda öngörülen süre ve şekilde ödenmeyen alacakların yapılandırma öncesi
türü ve vadesi dikkate alınarak takip işlemleri ilgili mevzuat kapsamında
yapılır ve Kanunun yayımı tarihinden önce başlamış olan takip işlemleri
geçerliliğini koruyarak kaldığı yerden devam eder.
XI- Ödeme Ve
Taksitlendirmede Katsayı Uygulaması
7326 sayılı Kanun’un 9.maddesi ile Gümrük
Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 19.maddesine göre:
1) 7326 sayılı Kanun hükümlerine göre hesaplanan
tutarlar peşin veya taksitler hâlinde ödenebilir.
2) Hesaplanan
tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi
hâlinde katsayı uygulanmaz ve;
a) Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim
oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların (Kanun’un 4.maddesine göre fer'i
alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar
ile birlikte hesaplanan gecikme faizi dâhil) % 90’ının tahsilinden vazgeçilir.
b) Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece fer'i
alacaktan ibaret olması hâlinde fer'i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim
oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan % 50 indirim yapılır.
3) Hesaplanan tutarların tamamının ilk iki taksit
ödeme süresi içinde ödenmesi hâlinde katsayı uygulanmaz ve; a- Fer’i
alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak
tutarlar (Kanun’un 4.maddesine göre fer'i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim
oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile birlikte hesaplanan gecikme faizi
dâhil) üzerinden % 50 indirim yapılır.
b- Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece fer'i
alacaktan ibaret olması hâlinde fer'i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim
oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan % 25 indirim yapılır.
4) Hesaplanan tutarların taksitle ödenmek istenmesi
hâlinde, ilgili maddelerde yer alan hükümler saklı kalmak şartıyla borçluların
başvuru sırasında altı, dokuz, on iki veya on sekiz eşit taksitte ödeme
seçeneklerinden birini tercih etmeleri şarttır. Tercih edilen taksit süresinden
daha uzun bir sürede ödeme yapılamaz.
5) Hesaplanan tutarların taksitle yapılacak
ödemelerinde ilgili maddelere göre belirlenen tutar;
a- Altı eşit taksit için (1,09),
b- Dokuz eşit taksit için (1,135),
c- On iki eşit taksit için (1,18),
ç- On sekiz eşit taksit için (1,27),
Katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek
suretiyle ikişer aylık dönemler hâlinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır.
Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçlulara tercih
ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilir. Ancak tercih edilen
süreden daha kısa sürede ödeme yapılması hâlinde ödenecek tutar ilgili
katsayıya göre düzeltilir.
6) Kanun kapsamındaki alacaklarla ilgili olarak
mevzuatlarında yer alan özel hükümler saklı kalmak kaydıyla taksit ödeme
süresince zamanaşımı süreleri işlemez.
Tecil edilen alacakların yapılandırılması
XII- 6736, 7020, 7143
Ve 7256 Sayılı Kanunlar Kapsamında Yapılandırılan Alacaklar
7326 sayılı Kanun’un 9 ve 10.maddeleri ile Gümrük
Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 21.maddesine göre:
1) Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına
İlişkin Tebliğ hükümleri, 03/08/2016 tarihli ve 6736 sayılı Bazı Alacakların
Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun, 18/05/2017 tarihli ve 7020 sayılı
Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda ve Bir Kanun
Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ve 11/05/2018 tarihli ve
7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun hükümlerine göre 09/06/2021
tarihi itibarıyla taksit ödemeleri devam eden alacaklar ile 6736 sayılı Kanuna
göre tahakkuk eden alacaklar hakkında uygulanmaz.
2) 11/11/2020 tarihli ve 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden
Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna göre
yapılandırılan ve 09/06/2021 tarihi itibarıyla anılan Kanun kapsamında
ödemeleri devam eden alacaklar açısından, borçlular talep etmeleri hâlinde
Kanun hükümlerinden yararlanabilir. Bu takdirde, 7256 sayılı Kanun kapsamında
ödenen taksitler için yapılandırma hükümleri geçerli sayılır, bu şekilde
ödenmiş taksit tutarlarına tecil tarihi ile ödeme tarihi arasında geçen süre
için anılan Kanuna göre tercih edilen taksit süresine uygun katsayı uygulanır,
kalan taksit tutarlarına konu alacaklar vadesinde ödenmemiş alacak kabul
edilerek Kanunun ilgili hükümlerine göre yapılandırılır ve ödenmemiş taksitlere
ilişkin olarak 7256 sayılı Kanun kapsamında hesaplanmış olan katsayı
tutarlarının tahsilinden vazgeçilir.
XIII- Davadan
Vazgeçme
7326 sayılı Kanun’un 9.maddesi ile Gümrük
Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 23.maddesine göre:
1) Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda
bulunan ve ilgili maddeler uyarınca dava açmamaları veya açılan davalardan
vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları gereken borçluların, Kanun
hükümlerinden yararlanabilmeleri için ilgili maddelerde belirlenen başvuru
sürelerinde, yazılı olarak bu iradelerini belirtmeleri şarttır. Borçlularca,
Kanun hükümlerinden yararlanılmak üzere davadan vazgeçilmesi hâlinde idarece de
ihtilaflar sürdürülmez.
2) Davadan vazgeçme dilekçeleri EK-3’te yer alan forma
uygun olarak ilgili gümrük idaresine verilir ve bu Dilekçelerin gümrük
idarelerine verildiği tarih, ilgili yargı merciine verildiği tarih sayılarak
dilekçeler ilgili yargı merciine gönderilir.
3) Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda
bulunan ve açtıkları davalardan vazgeçen borçluların bu ihtilaflarıyla ilgili
olarak karar tarihine bakılmaksızın 09/06/2021 tarihinden sonra tebliğ edilen
kararlar uyarınca işlem yapılmaz.
4) Kanun hükümlerinden yararlanılmak üzere vazgeçilen
davalarda verilen kararlar ile hükmedilen yargılama gideri, avukatlık ücreti ve
fer’ileri talep edilmez ve bu alacaklar için icra takibi yapılamaz.
- Vazgeçme tarihinden önce ödenmiş
olan yargılama giderleri ve avukatlık ücretleri geri alınmaz.
XIV- Ortak Hükümler
7326 sayılı Kanun’un 9.maddesi ile Gümrük
Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in 24.maddesine göre:
1) 7326 sayılı Kanun kapsamında süresinde ödenen
alacaklara, Kanunda yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla 09/06/2021
tarihinden sonraki süreler için faiz, gecikme zammı ile gecikme cezası gibi
fer’i amme alacakları hesaplanmaz.
2) Kanuna göre ödenecek alacaklarla ilgili olarak,
tatbik edilen hacizler yapılan ödemeler nispetinde kaldırılır ve buna isabet
eden teminatlar iade edilir. Kanuna göre ödenecek alacaklar nedeniyle tatbik
edilen hacizlere konu mallar, borçlunun talebi hâlinde 6183 sayılı Kanun
hükümlerine göre alacaklı tahsil dairesince satılabilir. Bu talep, Kanun
kapsamında ödenmesi gereken tutarların Kanun hükümlerine göre ödenmesine engel
teşkil etmez.
3) 7326 sayılı Kanun’un 2.maddesi kapsamında
yapılandırılan borçların, borç durumunu gösterir belgede yer almaması için bu
borçların en az % 10’unun ödenmiş olması şarttır.
4) Kanun
hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunulan borçlara ilişkin dava
açılamaz ve hiçbir mercie başvurulamaz.
XV- 7326 sayılı
Kanun’un Onaylanmış Kişi Statüsü (OKS) ve Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü
(YYS)’ne Etkileri
7326 sayılı Kanun’un 4.maddesinin 3 ve 10/c.fıkrası
ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ’in
9.maddesine göre:
1) 4458 sayılı Gümrük Kanunu’na ve ilgili diğer
kanunlara göre tahakkuku ve tahsili gerektiği hâlde yükümlü tarafından beyan
edilmeyen aykırılıkların gümrük idaresinin tespitinden önce kendiliğinden
bildirilmesi durumunda, gümrük vergilerinin tamamı ile hesaplanacak faiz yerine
09/06/2021 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak
hesaplanacak tutarın; Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi
şartıyla faizlerin ve idari para cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilir.
- Bu fıkra, gümrük vergi
alacağının söz konusu olduğu gümrüklenmiş değere bağlı idari para cezalarını da
kapsar.
2) Birinci fıkra kapsamındaki aykırılıkların gümrük
vergileri asıllarına bağlı olmaksızın gümrüklenmiş değere bağlı olanlar dâhil
sadece idari para cezası gerektirmesi ve bunların gümrük idaresinin tespitinden
önce Kanun’da belirtilen şekilde başvurulmak suretiyle kendiliğinden
bildirilmesi durumunda, söz konusu idari para cezalarının tahsilinden
vazgeçilir.
3) Bu maddenin uygulanmasında 4458 sayılı Gümrük
Kanununun 234.maddesinin üçüncü fıkrası (…
söz konusu cezalar % 10 nisbetinde uygulanır) hükmü ve 235.maddesinin
altıncı fıkrası hükmü (… hesaplanan
cezalar % 10 oranında uygulanır) dikkate alınmaz.
Kanaatimizce; 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234.maddesinin 1 ve 2.fıkrasında sayılan
aykırılıkların/ fiillerin, Gümrük İdaresince tespit edilmesinden önce beyan
sahibince ilgili gümrük idaresine bildirilmesi/ beyanda bulunulması sonucu
ilgili olaya:
1) ister Gümrük Kanununun 234/3.maddesinin
uygulanması,
2) İster 7326 sayılı Yapılandırma Kanunu’nun ilgili
maddesinin uygulanması (7326 sayılı Yapılandırma Kanunu’ndan faydalanılması),
Firmaların sahip oldukları veya olacakları Yetkilendirilmiş Yükümlü
Statüsü (YYS) ile Onaylanmış Kişi Statüsü (OKS) belgelerini, firmaların bu
kapsamdaki sicillerini, Gümrük Yönetmeliğinin 23.maddesinin 1.fıkrasının b, c
ve ç bentleri ile Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırma Yönetmeliği’nin
5.maddesininin 1.fıkrasının c, ç, d, e, f, g, ğ, h ve ı bentlerinde belirtilen
sakıncalara/müeyyidelere sebebiyet vermez. Bu müeyyidelerin uygulanmasını
gerektirmez.
Öte yandan; Bunun dışındaki 7326 sayılı Yapılandırma Kanunu’ndan faydalanma yol ve
yöntemleri; Firmaların sahip oldukları veya olacakları, alacakları
Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) ile Onaylanmış Kişi Statüsü (OKS)
belgelerini, firmaların bu kapsamdaki sicillerini olumsuz etkiler. Gümrük
Yönetmeliğinin 23.maddesinin 1.fıkrasının b, c ve ç bentleri ile Gümrük
İşlemlerinin Kolaylaştırma Yönetmeliği’nin 5.maddesininin 1.fıkrasının c, ç, d,
e, f, g, ğ, h ve ı bentlerinde belirtilen sakıncalara/müeyyidelere, bu
müeyyidelerin uygulanmasına sebebiyet verir.
Bu nedenle, Firmaların/şahısların 7326 sayılı Kanun’un 4.maddesinin 3 ve
10/c.fıkrası ile Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin
Tebliğ’in 9.maddesi dışındaki konularda bu kanun ve ilgili tebliğ hükümlerinden
faydalanmamaları,
Bunun yerine, Gümrük Kanunu’nun 244.maddesi ile Uzlaşma Yönetmeliği hükümlerinden
faydalanmaları, Yapılandırmaya değil, Uzlaşmaya müracaat etmeleri konusunda
Sırat Köprüsü’nden geçmeleri, Yapılandırmadan yararlanma ile Uzlaşmadan
yararlanma arasında çok dikkatli ve zorlu bir tercih yapmaları gerekmektedir.
Kerim ÇOBAN
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri
KAYNAKÇA:
· 7326 sayılı Bazı Alacakların
Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin
Kanun.
· 27.08.2021 tarih ve 31581
sayılı RG’de yayımlanan 4420 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı.
· 7326 Sayılı Kanun’un
Uygulanmasıyla İlgili Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin
Tebliğ.
· 4458
sayılı Gümrük Kanunu.
· Gümrük
Yönetmeliği.
· Gümrük
Uzlaşma Yönetmeliği.
· Gümrük
İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği.