Anti-Damping (Dampinge Karşı Vergi)

Özet: Bu çalışmada dampingin, çeşitlerinin ve damping marjının ne olduğu ile anti damping vergisin ne olduğu ve amacı açıklanmış, anti damping uygulamaları ve gümrük açısından durumu değerlendirilmiştir.

Ülkeler, yerli üreticilerini ithalat yoluyla yapılan haksız rekabete karşı korumak ve ithalattan zarar görmelerini önlenmek amacıyla ticaret politikası savunma araçlarına başvurabilmektedir. Ticaret politikası savunma araçları dampinge karşı önlemler, sübvansiyona karşı önlemler ile korunma ve gözetim önlemlerinden oluşmaktadır. Türkiye’de ithalatta haksız rekabetin önlenmesine ait düzenleme 1989 yılında İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun ile yapılmıştır.

Dampinge karşı ilk hukuki düzenleme 1904 yılında Kanada tarafından düşük fiyatlı çelik ithal ürünleri­ne karşı yapılmıştır

Eskiden ABD, AB, Kanada, Avustralya gibi gelişmiş ülkeler tarafından kullanılan damping soruşturmaları artık gelişmekte olan ülkeler tarafından daha sık başvurulan bir savunma aracı haline gelmiştir (Göktepe, .)

Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) üye her ülke mevzuatının uyumlu olması gereken “GATT 1994’ün VI. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Anlaşma” (Dünya Ticaret Örgütü Anti-Damping Anlaşması) temel referans noktasıdır. DTÖ kuralları, tüm üye ülkelere, yerel endüstrilerini yabancı ihracatçıların “haksız” ticaret uygulamalarına karşı korumaları için gerekli önlemleri alma imkânı tanımaktadır  (Internatıonal Trade Centre Unctad/Wto, .)

Damping, Damping Çeşitleri ve Damping Marjı

Damping

Bir malın Türkiye'ye ihraç amacıyla satılan mal için fiilen ödenmiş olan veya ödenmesi gereken fiyatının, benzer malın normal değerinin ( genellikle yerel piyasa fiyatı) altında olmasını ifade eder.

Bir başka deyişle bir malın ülke içinde satıldığı fiyattan daha düşük bir fiyatla, dış piyasalarda satılmasıdır. Damping ucuz mal satmak değildir. Bir ürün ucuz fakat dampingsiz, veya pahalı fakat dampingli olabilir.

Aslında damping kavramı bir karşılaştırma meselesidir.

Damping Çeşitleri

Damping üç şekilde yapılabilmektedir:

*Geçici Damping

*Sürekli Damping

*Yıkıcı Damping

Geçici Damping

İç piyasadaki talebin düşmesi, üretim teknolojilerinin değişmesi, teknolojik yenilikler sonucu bazı malların gelişmiş ülke pazarlarında modasının geçmesi, firmaların plansız üretim yapması gibi nedenlerle biriken stokları eritmek için, firmaların geçici olarak, düşük fiyattan dış pazarlara satış yapmaları sonucu oluşur.

Geçici damping, dampingli satış yapılan ülkelerde tüketicilerin daha düşük fiyattan mal satın almaları nedeniyle, tüketicilerin lehine olurken, bu ülkelerde üreticilerin satışlarını düşürmesi ve kısa süreli zarar görmelerine neden olması ile de üreticilerin aleyhinedir.

Sürekli Damping

Üreticilerin, ölçek ekonomilerinden yararlanmak ve karını maksimum yapabilmek için maliyetinin biraz üzerindeki fiyattan uluslararası piyasalara sürekli satış yapmasıdır.

Örneğin; İngiltere’nin Levant Company aracılığı ile Osmanlı pazarlarında yünlü kumaş satımında uyguladıkları damping olmuştur. 1580–1650 yılları arasında uygulanan bu dampingde İngiliz yünlüleri Londra’daki fiyatlarından %20–30 ucuza satılmıştır. Sonuçta Osmanlı yünlü sanayi yıkılmıştır.

Yıkıcı Damping

Şirketler ya da devletlerin, bir ülkede iç piyasada rakiplerini piyasa dışına itmek, ürünlerinin fiyatını kendi ülkesindeki iç piyasa fiyatının altında ya da maliyetinde de düşük bir fiyat belirleyerek satış yapmasıdır. Üreticinin amacı, monopolcü gücünü artırarak uzun dönem karını maksimize etmektir. ABD, Avrupa Birliği ve pek çok ülkede anti tröst yasalar (rekabet yasaları) ile uluslararası ticarette yıkıcı damping yasaklanmaktadır.      (GÜLTEKİN, .)

Damping Marjı

Normal değerin ihraç fiyatını aştığı miktarı ifade eder.

Damping Marjı = Normal Değer – İhraç Fiyatı

Tablo 1: Damping Marjı

Yapılacak olan karşılaştırma sonucunda ihraç fiyatının % 2’sinden düşük bir damping marjı elde edilirse, söz konusu ithalata anti-damping önlemi uygulanamaz.

Anti Damping Vergisi ve Amacı

Anti Damping Vergisi

Yetkili makamlar, dampingin ve zararın (veya zarar tehdidinin) varlığını ve büyüklüğünü, ayrıca bunlar arasındaki nedensellik bağını inceleyerek, gerekli görüldüğü takdirde dampingin önlenmesi ya da telafi edilmesi amacıyla anti-damping önlemi alırlar.

Dampinge-karşı önlemler yalnızca GATT 1994 Madde VI'da öngörülen koşullarda ve bu Anlaşma hükümlerine uygun olarak başlatılan ve yürütülen soruşturmalar gereğince uygulanabilir.       (Dünya Ticaret Örgütü, .)

Anti-damping soruşturmaları, normal şartlarda, yerli üretim dalı tarafından ya da yerli üretim dalı adına yapılan yazılı bir başvuru üzerine başlatılır. Yetkili makamlar, herhangi bir başvuru olmadan da soruşturmayı resen başlatabilirler. Her iki durumda da soruşturmanın açılabilmesi için gerekli olan koşul; dampinge, zarara ve bunlar arasındaki nedensellik bağına ilişkin yeterli delillin bulunmasıdır.

Dampinge karşı vergi tutarı geçmişe yönelik olarak veya ileriye yönelik olarak belirlenebilir

Dampinge karşı vergi şeklindeki ticaret politikası önlemi eşyanın serbest dolaşımda bulunup bulunmadığından bağımsız olarak menşei esas alınarak uygulanmaktadır. (Gümrükler Genel Müdürlüğü, 2003)

Amaç

Dampinge karşı verginin amacı;

• İthalatın adil olmayan fakat rekabetin doğurduğu piyasa bozulmasının önüne geçmek.


• İthalatın sebep olacağı yerli üretimin zarar görmesini önlemek.

Dampinge Karşı (Anti Damping) Verginin Uygulanması

Her ülke, dış ticarette dampingli ithalattan korunmak için, dampingli ithalata karşı soruşturma açılması, geçici önlem alınması, kesin önlem alınması, fiyat taahhütleri ve yapılan soruşturma sonucunda kesin önlem olarak dampinge karşı vergi konulması gibi önlemler alabilir.

Geçici Önlem

Dampingin varlığı, zarar (veya zarar tehdidi) ve bunlar arasındaki nedensellik bağı ile ilgili ön belirlemeleri olumlu ise, soruşturma esnasında herhangi bir zarar oluşmasını engellemek amacıyla geçici önlemler uygulanabilir. Bu önlemler aşağıdaki şekillerde olabilir;

• Geçici vergi


• Tahmin edilen geçici anti-damping vergisine eş değerde bir teminat.


• Soruşturma aracılığı ile kararlaştırılan tahmini damping vergisi tutarının belirtilmesi şartıyla gümrükte değer sabitleştirmesi (gümrük vergilerinin askıya alınması).

Fiyat Taahhütleri  

Dampinge ve zarara ve bu ikisi arasındaki nedensel ilişkiye dair olumlu bir ön belirleme yapıldıktan sonra, soruşturma konusu ürünün ihracatçıları gönüllü olarak ihraç fiyatlarını artırma veya dampingli fiyatlarla ihracata son verme taahhüdünde bulunabilirler. Bu durum, damping soruşturmasına ilişkin işlemlerin ertelenmesine ya da durdurulmasına yol açabilir. Bu taahhütler kapsamındaki fiyat artışları, zararı ortadan kaldırmaya yetecek ve damping marjından daha yüksek olmayacak bir seviyede olabilir. 

Fiyat taahhütleri yetkili makamlar tarafından da önerilebilir, fakat ihracatçılar bunu kabul etmeye zorlanamaz.

İhracatçı için, ihraç fiyatı ne olursa olsun uygulanacak sabit bir anti-damping vergisi alternatifi karşısında, fiyat taahhüdü daha avantajlı olabilir

Bununla birlikte, düşük maliyetler gibi çeşitli nedenlerden ötürü ihracatçı, hem iç piyasada hem de ihraç pazarlarında fiyatları düşürmeyi planlıyorsa fiyat taahhüdü, ithalatçı ülke pazarındaki olası pazar payı kazanımlarını engelleyeceğinden, çok katı bir çözüm olabilir. Esnek olmayan bu durum, yerli paranın olduğundan düşük değerlendirilmesinin ihracatı teşvik ettiği ülkelerin ihracatçıları için aynı zamanda dezavantajlı da olabilir. Çünkü fiyat taahhütleri, yerli paranın devalüasyonundan (bir devletin resmi para biriminin diğer ülke dövizleri karşısında değer kaybettirilmesi )  kaynaklanabilecek gelecekteki ihraç fiyatı düşüşlerini engeller

Kesin Önlem

Verginin uygulanması için tüm koşulların yerine geldiği durumlarda dampinge karşı verginin uygulanıp uygulanmayacağına ilişkin karar ve uygulanacak dampinge karşı vergi tutarının damping marjı kadar veya daha az olmasına ilişkin karar, ithalatçı ülke yetkililerince verilecek kararlardır (Dünya Ticaret Örgütü, .)

Herhangi bir soruşturma sonucunda kesin önlem alınmasına karar verilmesi halinde, daha önce soruşturma sırasında geçici önlem alınmış ise, bunlar kesin önleme dönüştürülür.

Anti-damping vergilerinin konma ve tahsil edilme uygulamaları ülkeden ülkeye farklılıklar göstermektedir. Bu farklılıklar, esas olarak, damping marjının belirlenmesinde mevcut normal değerlerin mi yoksa geçmiş normal değerlerin mi baz alınacağı konusunda yapılan seçimden kaynaklanmaktadır.

Hiçbir şekilde uygulanan anti-damping vergisi miktarı, damping marjından fazla olamaz.

Ödenen anti-damping vergisinin damping marjından ya da nihai olarak belirlenen (gözden geçirilen) anti-damping vergisinden fazla olduğu durumlarda, fazla ödenen miktar ithalatçılara geri verilir.

Anti - damping önlemleri, zarara neden olan dampingi önlemek için gerekli olduğu sürece yürürlükte kalır.

Bazı ülkeler damping marjını, anti-damping soruşturmalarının açıldığı tarihten önce gerçekleşen ihracat fiyatları ile normal değeri karşılaştırarak belirlemekte ve gerçekleşecek tüm ithalata sabit anti-damping vergileri uygulamaktadırlar. (Örn; Türkiye, AB)

Diğer taraftan, bazı ülkeler ihraç fiyatlarını mevcut normal değerle (periyodik gözden geçirmeler sonucu belirlenmiş) karşılaştırmakta ve anti-damping vergilerini işlem bazında belirlemektedirler. (Örn; ABD)

Bunların dışında, geçmiş veriler temel alınarak hesaplanan “olası” bir normal değeri mevcut ihracat fiyatları ile karşılaştıran ve işlem bazında anti-damping vergileri uygulayan ülkelerde bulunmaktadır. (Örn; Kanada, Avustralya)

Bazı ülkelerde, anti-damping vergisinin miktarı her zaman damping marjına eşit olarak belirlenirken (Örn; ABD, Kanada), bazılarında bu miktar ya damping marjına eşittir ya da zararın telafi edilmesine yetecek orandadır. Bu durumda hangisi düşük ise o uygulanır. (“Daha Az Vergi Kuralı”.Örn; AB, Türkiye, Avustralya) (Ticaret Bakanlığı, .)

Anti Damping Gümrük Uygulaması

İthalatı yapılacak olan eşyanın anti-damping vergisine tabii olup olmadığını öğrenmek için bilmemiz gereken bilgiler aşağıdaki gibidir;

• Eşyanın Tarifesi


• Eşyanın Menşei


• Eşyanın Ticari Mal Tanımı


• Üretici / İhracatçı Firma Bilgisi

Dampinge karşı vergi menşei esaslı uygulanan bir vergi olduğu için ithali yapılacak olan eşyanın menşeinin doğru beyan edilmesi önem arz etmektedir. İthal eşyasının hem tarife hem de menşei olarak anti-dampinge tabii ise bu seferde ticari mal tanımına bakmak gerekecektir. Nitekim vergi uygulanan bazı tarifelerde özellikle belirtilen ürünler mevcuttur.

Örneğin; Aşağıdaki tabloda Çin Halk Cumhuriyeti menşeli 3926.90.92.00.11 tarifesinde tarifelendirilen Mouse Pad ürünü ilk bakışta anti-damping vergisine tabii gibi görünse de eşya tanımında ‘’ yalnız dokuma brandalar’’ denildiği için vergiye tabii değildir.

Tablo 2: 3926.90.92.00.11 Tarifesi Anti-Damping Uygulaması

Ticaret politikası önlemlerine tabi eşyanın AB ülkeleri üzerinden A.TR dolaşım belgesi eşliğinde gelmesi durumunda uygulama değişmektedir. Tarife ve eşya tanımı bakımından ithal eşyası anti-damping vergisine tabii olsa da önlem uygulanan ülke olmadığı kanıtlamak için menşe belgesinin beyan ve ibraz edilmesi gerekmektedir. Gümrük Yönetmeliğinin Ticaret politikası önlemleri başlıklı 205. Maddesinin 4.fıkrasında;

Formun Altı

a) Türkiye'nin bazı ülkeler veya ülke grupları ile yaptığı anlaşmalar çerçevesinde veya tek taraflı olarak tanıdığı tercihli tarife uygulamasından faydalanmak amacıyla eşyanın tercihli menşeini tevsik eden belgelerin ibraz edilmesi halinde,

b) Serbest ticaret anlaşmaları veya Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi çerçevesinde tercihli tarife uygulamasının ortadan kalktığı tarihten önce gümrük gözetimi altında bulunan serbest dolaşımda olmayan eşyaya ait dördüncü fıkranın (a) bendinde sayılan belgelerin ibraz edilmesi halinde,

c) Doğrudan ticaret politikası önleminin uygulandığı ülkeden ithal edilen veya önlem kararı alınan ülke menşeli olduğu beyan edilen ve ilgili mevzuatı uyarınca önleme ilişkin belge ibraz edilen eşyanın serbest dolaşıma girişinde, menşe şahadetnamesi aranmaz, denilmektedir.

Buna göre aşağıdaki tabloda yazılı olan menşe ispat belgelerinden birinin olması durumunda menşe şahadetnamesi aranmayarak işlemlere devam edilecektir.

Tablo 3: Menşe İspat Belgeleri ve Kullanım Alanları  (İNAL, 2017)                                                         

Gümrük idarelerinin menşe şahadetnamesi ya da Tablo 3’te gösterilen menşe ispat belgelerin den birini istemesinin nedenini 3509191 sayı ve 30.10.2014 tasarruflu yazıda da yazıldığı gibi; ticaret politikası önlemlerine tabi eşyanın çeşitli AB ülkeleri üzerinden A.TR dolaşım belgesi eşliğinde AB menşeli gibi gösterilerek ithalatının yapılmasını engellemektir.

Tarife ve eşya tanımı bakımından ithal eşyası anti-damping vergisine tabii olsa da önlem uygulanan ülke olmadığı kanıtlamak için menşe belgesinin ve Tablo 3 ‘te gösterilen menşe ispat belgelerinin beyan ve ibraz edilmesi gerekmektedir. Menşe belgesi beyan edilmez ise her ne kadar eşyanın menşei önlem uygulanan ülkeler arasında yer almasa da vergiye tabi olacaktır

Örneğin; Hollanda’dan Almanya menşeli 7007.11.10.0019 lamine edilmiş düz emniyet camı ticari tanımlı eşyanın A.TR Belgesi eşliğinde geldiği durumda, tarife ve eşya tanımı bakımından ithal eşyası anti-damping vergisine tabii olsa da önlem uygulanan ülke olmadığını kanıtlamak içim menşei belgesi gerekli olacaktır.

Tablo 4: 70.07 Tarife Pozisyonu İçin Anti-Damping Uygulaması

Anti-Damping vergisi menşe ülkedeki üreticiler esasında değişen miktar veya oranlarda belirlendiği hallerde; ithalatın belirli bir üretici firma için tespit edilen vergi miktar veya oranından istifade edilerek yapılabilmesini teminen, gümrük idarelerince ithal edilecek ürünün vergiye konu üretici tarafından üretildiğini tevsik eden “Üretici Belgesi” aranır. Söz konusu belgenin ibraz edilememesi halinde “diğerleri” kapsamında belirlenen vergi tatbik edilir. (Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü, 2013)

Anti-dampingte vergi mükellefi; dampinge konu malı ithal eden gerçek ve tüzel kişilerdir. Dampinge karşı vergi Gümrük İdarelerince, ithalde alınan diğer vergilerden ayrı olarak tahsil olunur veya teminata bağlanır. Alınacak teminat miktarı 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun teminata ilişkin hususları düzenleyen 202.maddesinde bu teminatın söz konusu vergiler tutarının %20 fazlası ile yükümlü veya yükümlü olması muhtemel kişi tarafından verilmesi gerektiğini hüküm altına almıştır. (4458 Sayılı Gümrük Kanunu, .)

2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği'nin indirimli teminat ve indirimli teminat kapsamında geçici veya kati anti-damping vergisine tabi eşyanın tabi olacağı teminat konusunu düzenleyen 9.maddesinin 1. fıkrasının e bendinde, geçici veya kati anti-damping vergisine tabi eşyanın ithalatında anti-damping vergisine indirimli teminat uygulanmayacağı düzenlenmiş bulunmaktadır. (Gümrükler Genel Müdürlüğü, 2012)

Anti-damping vergisi teminata bağlanmak istendiğinde geçici önlem uygulanıyorsa alınacak teminat tutarı o eşya için belirlenen geçici önlem miktarını (%100 ) geçmemesi gerekmektedir. Kesin önlem uygulanıyor ise uygulanacak olan teminat tutarı %120 olarak uygulanması gerekmektedir. (2010/12079 Sayılı Tasarruflu Yazı)

Gümrük idareleri, alınması gereken ama alınmamış olan anti-damping vergisini gümrük kontrolleri esnasında ya da yapılacak olan sonradan kontrollerde tespit etmesi halinde Gümrük Kanununun 234.maddesine istinaden vergi ile oluşacak olan vergi farkının üç katı kadar bir yaptırım uygulayacaktır. Özellikle CIF bedel üzerinden alınmış önlemlere tabi eşyalarda ciddi bir ceza tutarı ile karşı karşıya kalınabilinir. (2013/39 Sayılı Genelge)

Türkiye’de en fazla ithalat yapılan ülkelerin hepsine karşı açılmış anti damping soruşturmaları vardır fakat en çok Çin Halk Cumhuriyeti menşeli ürünlere karşı anti damping soruşturması açıldığı görülmektedir (Ticaret Bakanlığı, 2018)

Türkiye’de damping soruşturmaları önceleri, eski Doğu Bloku ve Orta Avrupa ülkelerinde yoğunlaşırken son yıllarda özellikle Çin Halk Cumhuriyeti olmak üzere, Uzakdoğu ülkelerinde yoğunlaşmaktadır. Verilere bakıldığında 26 ülkeye yönelik damping soruşturmalarının devam ettiği görülmektedir. Bu ülkeler; Çin Halk Cumhuriyeti, Endonezya, Malezya, Tayland, Hindistan, Pakistan, Mısır, Vietnam, Rusya Federasyonu, Polonya,  Hong Kong, Bulgaristan, ABD,  İsrail, Çin Tayvan’ı, Brezilya, Güney Kore, Finlandiya, İsveç, İspanya, İtalya, Sri Lanka, Yunanistan, Kanada, Filipinler ve Sırbistan’dır.

Türkiye’ye yönelik anti damping soruşturmalarının ise en fazla ABD tarafından açıldığı tespit edilmektedir (Ticaret Bakanlığı, 2018)

Sonuç

Ülkemiz bir yandan, ihracatı artırmak için her türlü ekonomik ve teknik önlemleri alırken, diğer yandan, yerli üreticilerini dış ticaretin haksız rekabetinden koruması gerekmektedir. Bir haksız rekabet türü olarak damping, dampingli ithalattan zarar gören ülkede, endüstrilerde rekabet gücü kaybı, araştırma geliştirme ve markalaşma faaliyetlerinin yetersizliği vb. şekillerde ortaya çıkmaktadır.

Damping soruşturmaları, sübvansiyon soruşturmaları ve korunma önlemleri ile karşılaştırıldığında damping soruşturmalarının sayısının daha fazla olduğu görülmektedir.

Demir, çelik ürünleri anti damping soruşturmalarına en çok maruz kalan ürünler olmuştur.

Damping karşı önlemlerin menşe saptırması yapılarak etkisiz hale getirilmeye çalışılması durumunda bunun tespiti ve buna karşı önlemlerin uygulanması önemlidir.

Damping soruşturmaları ithalattan kaynaklanan zararın varlığı konusunda yeterli delillerin bulunması durumunda açılır. Buna uygun davranılması çok önemlidir. Soruşturmalar ithalatı engelleme amacıyla kullanılmamalıdır.

Thomas J. Prusa ve Susan Skeath 1980-1988 yılları arasında GATT/DTÖ üyeleri tarafından açılan Anti-Damping soruşturmalarında ekonomik faktörlerin mi yoksa ticaret savaşlarının mı daha etkili olduğu konusunda yaptıkları araştır­mışlar, Anti-Damping uygulamalarında ekonomik faktörlerden daha çok ticaret savaşlarının etkili olduğunu istatistiksel olarak kanıt­lamışlardır. Bu yüzden bir ülkeye karşı anti-damping vergisi uygulandığı zaman, o ülkenin de size karşı herhangi bir ürününüze soruşturma başlatma riski olduğunu unutmamak lazım.

İthal edilecek ürün için menşe ülke ve üretici/ihracatçı firmanın önemli olduğu unutulmamalı.

Alınması gereken ama alınmamış olan anti-damping vergisinin tespiti halinde vergi ile vergi farkının üç katı kadar bir idari yaptırım ile karşı karşıya kalınacağı unutulmamalıdır.

Son zamanlarda konulan ek önlemlerle menşe belgelerinin önemi iyice artmıştır. İthalatçı firmaların mümkün olduğunca yurtdışından menşe belgeleri temin etmeleri ithalat işlemleri esnasında kendilerine işlem ve vergi kolaylığı sağlayacaktır.

Kaynakça

4458 Sayılı Gümrük Kanunu.

Gümrük Yönetmeliği.

İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun.

İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Karar.

İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik.

Gümrük Tarifeleri Ve Ticaret Genel Anlaşması 1994'ün VI ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Anlaşma 9.Madde 9-1.

Gümrük Tarifeleri Ve Ticaret Genel Anlaşması 1994'ün Vı Ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Anlaşma.

Göktepe, A. H., .. İithalatta Haksız Rekabet ve Türkiye'de Anti-Damping Uygulamaları.

GÜLTEKİN, Y. D. D. S., .. Dış Ticarette Haksız Rekabet: Damping.

Gümrükler Genel Müdürlüğü, 04.03.2003 / 05080 Sayı ve Tarihli Dampinge Karşı Vergi Uygulaması Konulu Tasarruflu Yazı.

Gümrükler Genel Müdürlüğü, 14992 Sayı ve 09.07.2012 Tarihli Tasarruflu Yazı.

İNAL, Ferit., 2017 İthalatta ve İhracatta Menşe Sapması Makalesi.

Internatıonal Trade Centre Unctad/Wto, .. İthalatçılar İçin El Kitabı.

Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü, 2013. 2013/4 Sayılı Genelge.

Ticaret Bakanlığı, .. İthalatçı ve İhracatçılar İçin El Kitabı.

Ticaret Bakanlığı, 2018. Türkiye'ye Yönelik Antidamping Önlemleri/Soruşturmaları.

 Ticaret Bakanlığı, 2018. Türk İhraç Ürünlerine Yönelik Uygulanan Antidamping Önlemleri/Soruşturmaları.

Thomas J. Prusa and Susan Skeath, The Economıc And Strategıc Motıvıes For AntıDumpıng Fıllıngs

Gümrükler Genel Müdürlüğü 2013/39 Sayılı Genelge