;eşyanın depolandığı Antrepo/Geçici depolama yeri işletmecileri tarafından düzenlenen/düzenlenecek faturalardaki ardiye ücretlerinin doğru beyan edilmesi ve gümrük idareleri tarafından kontrol edilmesi hususunun genelge,yazı vb ile hatırlatıldığı biliniyor.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu, istisna ve muafiyetin hüküm ifade edebilmesi için gerekli koşulu, “İstisnaların Sınırı” başlıklı 19.maddesinde;
1. Diğer kanunlardaki vergi muaflık ve istisna hükümleri bu vergi bakımından geçersizdir. Katma değer vergisine ilişkin istisna ve muafiyetler ancak bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir.
2. Uluslararası anlaşma hükümleri saklıdır.”
şeklinde belirtildikten sonra,16/c ve 17/4-o maddelerinde antrepo ve geçici depolama yerlerine konulan eşyaya uygulanacak KDV istisnasına açıklık getirilmiş,
Sonuç olarak;Gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda;ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetlerinin KDV’den istisna edildiği hüküm altına alınmıştır.
Katma Değer Vergisi Kanununun antrepo ve geçici depolama yeri hizmetleri için istisna öngörmesi,aynı kanunun 21.maddesine göre,istisna edilen tutarın söz konusu verginin matrahına dahil edilmesine engel oluşturmaması nedeniyle;Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer gider ve ödemelerden vergilendirilmeyen unsurların matraha dahil edilmesi gerekmektedir.Bu durumda antrepo ve geçici depolama yerleri için KDV istisnası,ithalat işlemleri açısından,yalnızca verginin mükerrer tahsil edilmesinin önüne geçilmesi ve kim tarafından tahsil edileceğinin belirlenmesinden ibarettir.
Eşyanın gümrük antrepo rejimi altında ya da geçici depolama statüsünde bulunduğu süre içindeki ardiye ücretinin katma değer vergisinden istisna edilmesi,buna karşın söz konusu tutarın ithalat beyannamesinin tescil tarihinde gümrük beyannamesi üzerinde beyan edilerek KDV matrahına dahil edilip tahsil edilmesi söz konusu iken;beyannamenin tescil tarihinden sonra fakat ithalat vergileri ödenene kadar geçen sürede eşyanın antrepo veya geçici depolama yerinde kalmaya devam etmesi halinde KDV yönünden uygulanacak mevzuat konusundaki belirsizliğe ise,Katma Değer Vergisi Uygulama Tebliği ile zımni bir açıklık getirilmiş oldu.
26 Nisan 2014 tarihli,28983 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi Uygulama Tebliğinin 1Mayıs 2014 tarihinde yürürlüğe konulmasıyla birlikte 1 ila 123 seri numaralı KDV Genel Tebliği yürürlükten kaldırılmış oldu.Söz konusu Uygulama Tebliğinin “İthalatta Matrah” başlıklı III-A/2 maddesinde matrahla ilgili bilinen mevzuat hükümlerini tekrarladıktan sonra,ardiye faturaları üzerinde yer alacak ibareyle ilgili önemli bir vurgu yapıyor: “Malın, ithalat işlemi gerçekleştikten sonra da gümrük antreposunda kalmaya devam etmesi durumunda gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen hizmet için ayrı bir fatura düzenlenebileceği gibi antrepodan çekiş sırasında işlem için tek bir fatura da düzenlenebilir. Bu durumda gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen ardiye hizmet bedeline isabet tutar, fatura üzerinde ayrıca gösterilir ya da “İşlem bedelinin … TL’si gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen hizmet bedeline aittir.” şeklinde bir açıklama yapılır.”
Gümrük Müşavirleri ya da beyan sahipleri açısından söz konusu ibarenin düzenlenecek ardiye faturalarının üzerinde yer almasının önemi ise,gümrük idarelerinin ardiye ücretlerinin doğruluğunu tespit etmek amacıyla yapacakları sorgulamalar ya da sonradan kontrol işlemleri açısından önemlidir.Örneğin;beyannamenin tescil tarihine kadar 100 TL olan ardiye ücretinin,eşyanın,beyannamenin tescilinden sonra da kalmaya devam etmesi halinde 200 TL’ye çıkması;antrepo/geçici depolama yeri işletmecisinin fatura üzerinde tescil tarihi öncesine ve sonrasına dair ayrımı göstermemesi halinde,gerçekte öyle olmadığı halde sorgulama sonucunda matrahın eksik beyan edildiği kanısının uyanması ve Gümrük Kanunu’nun 234.maddesine göre cezai durumla karşılaşması olasılığını göz ardı etmemek gerekir.
Konuyla bağlantılı bir başka husus,Katma Değer Vergisi Kanununun talep eden vergi yükümlülerine istisnadan vazgeçme hakkı tanımasıyla ilgilidir.Kanunun 18.maddesine göre;”Vergiden istisna edilmiş işlemleri yapanlar, ilgili vergi dairesine yazılı başvuruda bulunarak, belirtecekleri işlem türleri için vergiye tâbi tutulmalarını talep edebilirler.”
Söz konusu kanunun sağladığı haktan yararlanarak ilgili vergi dairesinden “İstisnadan Vazgeçme” oluru almış bir Antrepo/Geçici depolama yeri işletmecisi;düzenleyeceği faturalarda tescil tarihi öncesi veya sonrası ayrımı yapmadan KDV tahsil etmek zorundadır.Zira KDV Genel Uygulama Tebliği hükmüne göre;”3065 sayılı Kanun uyarınca vergiden istisna tutulan işlemlerde, Kanunun 18 inci maddesi kapsamında istisnadan vazgeçilmedikçe KDV hesaplanmaz. İstisnadan vazgeçen mükelleflerin ise, alımlarının KDV ye tabi olup olmadığına bakılmaksızın, teslimleri KDV ye tabi olacaktır.”Bu durumda ardiye ücretinin matraha katılması halinde mükerrer KDV ödemesi söz konusu olacağından,buna ilişkin önlemlerin alınması gerekir.
Atalarımızın dediği gibi; ”Bir mıh bir nalı,bir nal bir atı,bir at bir insanı…”
Ferudun Cemal İNAL / Gümrük Müşaviri
Mustafa TAŞÇI / Mali Müşavir
