Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği 10 Ocak 2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Yönetmeliğin 6.maddesinin (f) bendi “Eşyanın gümrük idaresine doğru beyan edilmesini teyit ve tevsik edecek kurum içi bir sistematiğe sahip olmak ve
1) Gümrük konularıyla ilgili birimlerinde ve buna ilişkin iç kontrol süreçlerinde gümrük konularında bilgili ve tecrübeli personel istihdam etmek veya,
2) Gümrük konularında bilgili ve tecrübeli personel istihdam eden tüzel kişilerden gümrük konuları ve buna ilişkin iç kontrol süreçlerine yönelik danışmanlık hizmeti almak.”
Hükmünü içermekte olup, Yönetmelik ekinde ise “Başvuru sahibi firmada veya hizmet alınan danışmanlık firmalarında istihdam edilen bu kişilerin gümrük müşavirliği izin belgesi/yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği yetki belgesine sahip olması veya en az 2 yılı yönetici konumunda olmak üzere asgari 6 yıl gümrük işlemleri ile ilgili birimlerde çalışmış olması ve gümrük işlemleri konusunda eğitim aldığını belgelemesi,
beklenmektedir."
Düzenleme mesleğimiz ve meslektaşlarımız yönünden olumlu düzenlemeler içermekle birlikte, kimi belirsizliklerde içermektedir.
Kelime olarak danışman; bilgi ve düşüncesi alınmak için kendisine danışılan görevli kimse, müşavir anlamına gelir. Danışmanlık ise, danışmanın yaptığı iş, müşavirlik anlamına gelir.
Günümüzde, meslekler, belli bir sistematik içinde tasnif edilmiştir. Gerek kamu gerek de meslek kuruluşları tarafından belirtilen şartlar dahilinde, mesleğiniz için gerekli bilimsel veya felsefi bilgiler bütününü bilmeniz ve bu yeterliliği ispatlamanız istenir.
Gümrük Müşavirliği bilgi tabanlı, iletişime ve tecrübeye dayanan bir serbest meslek faaliyetidir.Aynı zamanda bir kariyer mesleği olması nedeniyle Gümrük Müşavirliği mesleğine giriş,meslek içinde ilerleme sıkı kurallara bağlanmıştır.Gümrük müşavirliği diğer yandan kamusal nitelikli bir meslek olup,doğurduğu ve doğuracağı sonuçları itibarıyla kamuyu da direkt olarak ilgilendirmektedir.
Konuya bu yönüyle baktığımızda ;4458 sayılı Gümrük Kanununun Genel Gerekçesi ve 228.madde gerekçesinde,eşya sahiplerini dolaylı temsil yoluyla temsil etmek suretiyle gümrük idarelerinde iş takibi sağlamak amacıyla gümrük müşavirliği unvanı altında bir meslek grubu ihdas edildiği,gerekli koşulları taşımaları ve yeterli bilgi ve beceri düzeyine gelmeleri halinde,meslek mensuplarının gümrük müşaviri ve gümrük müşavir yardımcısı olarak adlandırılmaları ve yetkilendirilmeleri hükme bağlanmıştır.
Gümrük Kanununun mesleğe girişi düzenleyen 228.maddesinin gerekçesi ise şöyle düzenlemiştir “Gümrük Müşavirliği mesleğine müşavir yardımcısı olarak başlayabilmek için aranacak koşullar bu madde ile hüküm altına alınmıştır.Başkası adına gümrük işlemlerini takip edebilmek için bu meslek mensuplarının eğitim,disiplin koşulları yanında,gümrük ve dış ticaret mevzuat ve uygulamaları hakkında profesyonel anlamda bilgi sahibi olmaları,gerek gümrük işlemlerinin sağlıklı ve süratli bir şekilde yürümesi ve gerekse adına hareket edilen kişinin zarar görmemesi bakımından zorunlu görülmüştür.Bu nedenle mesleğe girecek kişilerin bahsedilen konularda yeterli bilgi sahibi olup olmadıklarının tespitine ihtiyaç duyulmaktadır.Bu madde ile söz konusu tespitin,mesleğe dışarıdan katılacak olanlar için sınava, gümrük memuru olanlar için de tecrübe istinaden öngörülmüştür.”
Mesleki bilgi ve tecrübe Bakanlık tarafından açılan sınavlarla ölçülmekte ve sınavlarda başarılı olan kişilere Gümrük Müşavirliği /Gümrük Müşavir Yardımcılığı İzin Belgesi verilmektedir. Bakanlık personeli için ise belirli süre ile çalışma ve beli görevlerde bulunma koşulu aranmaktadır.Bu düzenlemeler dışında kişileri gümrük konularındaki bilgi ve tecrübelerini ölçen bir düzenleme bulunmamaktadır.
Yukarıda değinilen yasal düzenlemelere baktığımızda Yönetmelikte yer alan düzenlemenin muhatabının Gümrük Müşavirleri ve oluşturdukları tüzel kişilikler olduğu açıktır.Yönetmelikte yapılacak bir düzenleme ile bu konuda yaşanabilecek yorum farklılıkları ve meslek farklılaştırılması önlenmiş olacaktır.
