Hatta bazı meslekler doğrudan çevre sağlığı ile ilgilidirler.1999 yılında M.Bonnefoy Fitzpatrick isimli bilim adamı, eğitim ve eğitim konusunda rehberlik (Guidance on the Development of Educational and Training) isimli eserinde , 76 tane çevre sağlığı ile ilgili meslek olduğunu tesbit etmiş ve yazmıştır.Değerli bilim adamının, çevre sağlığı ile ilgili olarak Gümrük Müşavirliği mesleğini es geçmesi ise ,bilim adına büyük bir eksikliktir. Gerçi ; Bay Fitzpatrick, Gümrük Müşavirlerinin mesleklerini uygularken;170 kanun, 21 uluslararası anlaşma, 13 uluslararası sözleşme, 7 Kanun Hükmünde Kararname, 8 tüzük, 675 Bakanlar Kurulu Kararı, 191 yönetmelik, 200'ü aşkın yargıtay ve danıştay kararı, 774 tebliğ, 6 protokol, 482 genelge olmak üzere, sayısı binleri bulan çeşitli ticari mevzuatı uyguladığını nereden bilsin? Dolayısı ile; bunların içinde, çevreyle ilgili ;Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin "CITES" Sözleşmesinden , Ozon Tabakasının Korunmasına Dair Montreal ,Viyana ve Londra Protokollerine Tehlikeli Atıkların Sınırlar Ötesi Taşınımının ve Bertarafının Kontrolüne İlişkin Basel Sözleşmesinden, Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Sözleşmeye (Marpol sözleşmesine ) kadar, uluslar arası sözleşmelerin yer aldığını da bilemezdi.Bay Fitzpatrick'in bilmediği bir şey daha var ki; bu hepsinden önemli.Türkiye'de çevre kirliliğinin önlenmesi ve çevrenin iyileştirilmesi için Çevre Katkı Payı tahsili uygulaması var.gümrük Müşavirleri, çevreyle ilgili bu kadar çok mevzuatın takibi ve uygulamasının yanında ,çevrenin korunması ile ilgili devletimize kaynak tahsili de sağlamaktadırlar.Bu gelirin en önemli bölümünü ; İthaline izin verilen kontrole tabi yakıt ve atıkların CIF bedelinin yüzde biri ile hurdaların CIF bedelinin binde beşi oranında alınacak miktarlar oluşturmaktadır ki ;Gümrük Müşavirleri bu payın tahsilini Gümrük İdaresi ile birlikte yerine getirir. Bu yönü ile de mesleğimiz doğrudan Çevre sağlığı ile ilgili bir meslektir.
Bilindiği gibi dünya ticaret sistemi, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret genel antlaşması (GATT: General Agreement on Tariffs and Trade)ve onun oluşturduğu Dünya Ticaret Örgütü(World Trade Organization-WTO) tarafından yönetilir. GATT, ülkeler arasında bir taraftan serbest ticareti desteklerken, diğer taraftan da Çevre Politikaları ve Uygulamalarını ön plana çıkarmaya gayret göstermektedir.
Bunun tabii bir sonucu olarak da, dünya ticaretinde, artık ülkelerin etrafında Gümrük Duvarları yerine "Çevre Duvarları" yükselmektedir. GATT/WTO sisteminin bir parçası olan Ticarette Teknik Engeller Anlaşması(TBT), ithal edilecek ürünlere uygulanacak standartların uluslararası nitelikte olmasını, uluslararası standartların mevcut olmaması durumunda bu standartların ülkelerce, bilimsel bilgi ve kanıtlara dayanarak ve gereksiz ticari engel yaratmayacak şekilde hazırlanmasını öngörmektedir.Tüm Gümrük Müşavirleri bu öngörüye uygun olarak davranmak için,gerek meslek örgütleri gerekse ticaret erbabı olarak içinde yer aldıkları Ticaret,Ticaret ve sanayi odaları meslek Komiteleri çalışmaları ile çevre duyarlılıkları konusunda ilgili idareleri yönlendirmeye çalışmaktadırlar.Bunun en güzel örneği İTO Yönetim Kurulu aracılığı ile 26 No.lu Gümrük Müşavirleri Meslek Komitesi tarafından Gümrük Müsteşarlığına Önerilmek üzere alınan karardır.Karar özetini, çevre ve insan sağlığı konusuna meslektaşlarımızın ne kadar hassas olduğunu göstermesi açısından paylaşmak istiyorum.
