2023 yılı 500 milyar ihracat hedefi dikkate alındığında dış ticaret hacminin 1,2 milyar doların üstüne çıkacağı hesap edilmektedir. Bu hedefin gerçekleşmesi halinde gümrük müşavirliği mesleğimize çok önemli görev ve sorumluluklar yükleyecektir Mesleğimiz bu sürece en iyi sekil de hazırlanmalıdır.
Gümrük müşavirliği, gerçek anlamda bir kariyer mesleğidir.
Siyasal bilgiler, hukuk, maliye, kamu yönetimi, iktisat, bankacılık, işletme ve endüstri mühendisliği dallarından birinden lisans seviyesinde mezunlarının, bir gümrük müşavirinin yanında üç yıl staj yapmaları ve açılan gümrük müşaviri yardımcısı sınavında başarılı olmaları halinde Gümrük Müşavir Yardımcısı mesleğini yapmaları mümkün olmakta.
Gümrük müşavir yardımcısı olarak bu kez üç yıl bir gümrük müşavirinin yanında fiilen çalıştıktan sonra yine açılacak sınavlarda başarılı olanlar ancakGümrük Müşaviri olabilmektedir. Ayrıca yukarıda belirtilen üniversitelerden mezun olduktan sonra Gümrük ve Ticaret Bakanlığında asgari on yıl bölge müdürü, müfettiş veya daha üst görevde bulununlar yani üçlü kararname ile ataması yapılan üst düzey yöneticiler ayrıca sınava girmeden gümrük müşaviri olmaya hak kazanmaktadırlar. Değerli meslektaşlarım, "Bu kadar uzun süreli ve ağır bir eğitim sonucu ancak hak edilebilen başka meslek ünvanı belirtin." diye sorsak, acaba iki veya üç meslek ünvanı vermek mümkün müdür?
Gümrük Müşavirleri olarak, basta Gümrük ve Ticaret Bakanlığı olmak üzere kamunun iş yükünü inkâr edilmeyecek ve küçümsenmeyecek bir oranda almaktayız. Bu gün itibariyle bakanlığın merkez, taşra ve hatta TASİŞ personeli de dâhil olmak üzere toplam sayısının 10.470 kişi olduğunu, buna karşılık yaklaşık 2.900 gümrük müşaviri, 5.800 gümrük müşavir yardımcısı ve 4.100 dernek sicillerimize kayıtlı stajyerlerimiz ile yaklaşık 45.000 kişilik toplam personel sayısı ile meslektaşlarımız faaliyetlerini sürdürmektedir.
Gümrük idarelerinin basta antrepolar olmak üzere birçok idari işlemleri ve buna bağlı tespitleri YGM (Yetkili Gümrük Müşavirleri) meslektaşlarımız tarafından daha etkin bir şekilde yapılmaktadır.
İş sahiplerinin ise gümrük ve dış ticaret işlemlerini üstlenerek asıl işlerine odaklanmalarını, ayrıca doğru bilgi ile doğru karar almalarını, iş süreçlerini hızlandıracak maliyetlerinin asgariye indirilmesini, bilgi eksikliğinden kaynaklanan mali ve cezai risklerinin önemli ölçüde azaltılmasını ve en önemlisi haklarının en üst seviyede korunmasına katkı vermekteyiz.
Bakanlığın her kademesinde yıllarca görev almış ve karar mekanizmalarında bulunmuş veya yıllarca iş sahiplerinin her türlü gümrük ve dış ticaret müşavirliğini her seviyede yapmış meslektaşlarımızın toplam bilgi ve tecrübesinden daha etkin faydalanmak başta kamunun ve iş dünyamızın yararına olacaktır.
Gümrük Kanunun geçici 6.maddesinde Kamu Kurumu niteliğinde meslek kuruluşu şeklinde örgütleninceye kadar 1615 sayılı Gümrük Kanuna göre kurulmuş gümrük müşavirleri dernekleri faaliyetlerine devam edeceğini hüküm altına almıştır. Yani meslek odasına duyulan ihtiyaç tespit edilmiş ve mevcut derneklere bu görev geçici olarak kanunla verilmiştir.
Mesleğimiz meslek kanununa bağlı odaya kavuştuğunda ne değişecektir
1. Mesleki tarafsızlığı ve ekonomik bağımsızlığı güvence altına alınmış gümrük müşavirleri tarafsızlığını daha rahat koruyacakları için kamu hukuku ve menfaatleri de etkin bir şekilde güvence altına alınmış olacaktır.
2. İş sahiplerinin yasal hak ve menfaatleri mesleki kaygılardan uzak olarak daha özgür bir şekil de savunulacaktır.
3. Mesleki disiplin ve meslek etiği bizzat meslek odalarının verdiği yasal güç ile daha etkin bir şekil de denetlenecektir.
4. Meslek içi sürekli eğitimler oda yasasının güvencesi altında yapılacaktır.
5. Meslek örgütleri en kısa sürede kurumsallaşma ve güçlü mali yapıya kavuşacaktır.
6. Mevzuat düzenlemelerinde etkin katılım sağlanacak, birçok sorun ortadan kalkacaktır.
7. Meslek sınavları meslek odaları birliği tarafından yapılacaktır.
8. Gümrük müşavirlerinin yetki ve sorumlulukları yasa ile tarif edilecek olup, bu gün uygulanan yetkisiz ancak sınırsız sorumluluk uygulama ve anlayışına son verilecektir.
9. İş dünyamızın ve basta gümrük idareleri olmak üzere kamunun en yakın çözüm ortağı olacağız.
10. İş sahipleri ile meslek mensupları arasındaki ilişkiler daha net ve yazılı kurallara haksız rekabete yol açan ve mesleğin itibarına zarar davranışlara karşı daha etkin mücadele verilecektir.
Kaygılar yersiz
Değerli meslektaşlarım, oda olunduğunda yaklaşık 3.000 gümrük müşaviri ile meslek odasını ve odaları birliğini başta ekonomik olarak "Nasıl yaşatacaksınız?" şeklindeki kaygılar dile getirilmektedir.
Bu soruyu soranlara bu kaygılarının dayanağı olmadığını birçok kez ifade ettik. Onlara bu gün gümrük kanununa göre kurulmuş mevcut beş gümrük müşavirleri derneklerinin bir çok eğitim faaliyeti de dahil olmak üzere her türlü sicil işlemleri, idareler ile işbirliği, mevzuat konusunda önerileri, asgari ücret tarifeleri gibi bir çok konuda profesyonel kadroları ile hizmet yürüttüklerini, ayrıca ülke genelinde bir örgütlenmeye yani yapılanmaya ihtiyaç olmadığını belirttik.
Ayrıca ülke genelinde hizmetler veren ve bu gün itibarıyla toplam 1.650 üyesi olan noterler birliğini örnek gösterdik. Sizlerinde bildiği gibi daha yeni yani 7 Haziran 2012 tarihinde kabul edilen 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu ile Turizm Rehberleri meslek odalarına ve odaları birliğine kavuşmuştur.
Yani sayınız yetersiz gerekçesi ile öne sürülen, "Mali yönden odaları ve odalar birliğini yaşatmakta zorlanırsınız." kaygılarının bir kısmı samimide olsa yersizdir. Çünkü bu hizmetlerin büyük bir kısmı bu gün dernek statüsünde dahi yapılmaktadır.
Mesleğimizin toplam gücünü mutlaka harekete geçirmeliyiz.
Mesleğimizin başta oda yasası olmak üzere mali ve cezai sınırsız sorumluluk uygulamaları gibi çok ağır sorunlarının tek başına dernek yönetimlerinin ne kadar çabalarsa çabalasınlar çözmeleri maalesef imkânsızdır. Onun için diyorum ki; var olan ancak bu güne kadar bir türlü ortaya çıkarılamayan ve daha çok bireysel bazda cılız çabalarla sınırlı kalan mesleğimizin toplam gücünü mutlaka ortaya çıkarmalıyız. Bireysel baz da değil, stratejisi önceden belirlenmiş, iyi planlanmış, mesleğimizin bütün değerlerinin her aşama da katkıları sağlanmış ve ortak akıla değerlendirilmiş bir kapsamlı çalışma yöntemi ile amaçlarımıza ulaşabiliriz.
Yönetim olarak önümüzdeki dönemde bu konudaki çalışmalarımızı daha yoğunlaştıracağız. Sürece katkı verecek bütün meslektaşlarımızın bir kariyer mesleği olan gümrük müşavirliği mesleğimize sahip çıkmalarını, başta kurulacak oda çalışma komitesinde görev almalarını ve sürece her aşamada daha etkin kaktı vermelerini bekliyoruz.
Değerli Meslektaşlarım,
Mesleki sorumluluk bilincimizi mesleğin bütün değerlerinin katılımcı anlayışta buluşturduğumuzda, ortak akılla değerlendirdiğimizde, azim ve kararlılıkla yılmadan usanmadan çalışmalarımızı bireysel değil, koordineli bir şekilde sürdürdüğümüzde ortaya mesleğimizin toplam gücü çıkacaktır.Bütün değerleri ortaya çıkan ve harekete geçen gümrük müşavirliği mesleğimizin toplam gücünün çözemeyeceği sorunlar en aza inecektir belki de kalmayacaktır.
Turhan GÜNDÜZ
Yönetim Kurulu Başkanı
İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği
