TRT BANDROL ÜCRETİNDEKİ KISIR DÖNGÜ
11/09/2014’de yayınlanarak yürürlüğe giren 6552 sayılı kanun ile 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Gelirleri Kanunu’nun 3.ve 5. maddeleri değiştirilmiş ve bu değişiklikten sonra ortaya bazı sorunlar ortaya çıkmıştır. Sorunlar ve çözüm önerileri ile ilgili görüşlerim aşağıdaki gibidir.
1.Matrah Sorunu
Bilindiği üzere 11/09/2014’de yayınlanarak yürürlüğe giren 6552 sayılı kanun ile 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Gelirleri Kanunu’nun 3. Maddesi “Bu Kanunun 1 inci maddesinde belirtilen cihazları imal edenler satıştan önce; ithal edenler ise serbest dolaşıma girişinde bandrol veya etiket almaya mecburdur.” olarak değiştirilmiş sonrasında nihai olarak 2015/11 sayılı Gümrükler Genel Müdürlüğü genelgesi (05.11.2014 / 3707566 tasarruflu yazı) ile bandrol ücretinin Ötv ve Kdv matrahına dahil edilmesi gerektiği bildirilmiştir. 2015/13 sayılı Gümrükler Genel Müdürlüğü genelgesi ile de gümrük beyannamesine beyan edilecek bandrol matrahının bandrol bedelinin dahil olmadığı, ÖTV hariç KDV matrahı üzerinden hesaplanması gerektiği bildirilmiştir. Daha öncesinde bu durum, Maliye Bakanlığının, Gümrük Müsteşarlığına yazdığı 30/12/2009 tarih ve 123230 sayılı yazılarında “... ticari maksatla ithal edilen cihazlara ilişkin bandrol ücretlerinin, ithalat aşamasından sonra bu cihazların satışından önce ödenmesi nedeni ile ithalatta KDV matrahına dahil edilmemesi gerekmektedir” denilmektedir. Şu anki uygulama, bir vergi doğası gereği kendi matrahına girdiğinde sonsuz bir döngü oluşturacağı için, Trt tarafından alınması gereken bandrolün matrahı Gümrükler Genel Müdürlüğünün 2015/3 sayılı genelgelerinde belirtildiği gibi bandrol bedelinin dahil olmadığı, ÖTV hariç KDV matrahı üzerinden hesaplanması gerekmektedir fakat 3093 sayılı kanunun 4. Maddesi Trt bandrolünün matrahını “...ithal edenler ise Gümrük Giriş Beyannamesindeki (özel tüketim vergisi hariç) Katma Değer Vergisi matrahı üzerinden bir defaya mahsus olmak üzere” olarak tanımladığı için burada bir kısır döngü oluşmaktadır. Konu hakkında tereddütlerin ortadan kaldırılması için için bandrol ücretinin matrahı konusunda Trt’den bir açıklama yapılmasının uygun olacağı görüşündeyim. Konuyu tablo ile açıklamak gerekir ise;
2.Bandrol Temin Sorunu
Bandrol, serbest dolaşıma girişinden önce alınmak istenildiğinde; Trt’nin iç prosedürleri gereği saat 13:00’den sonra tescil edilen gümrük beyannamesi için aynı gün bandrolün teslim alınması mümkün bulunmamaktadır. Bu konuda aşağıdaki iyileştirmelerin yapılmasını gerekmektedir.
A. 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Gelirleri Kanunu’nun 5/g maddesinde bandroller her ne kadar teminat mektubu karşılığında verilebilir denilmesine rağmen, Trt tarafından serbest dolaşıma alınacak araç/radyo-teypler için bandrol matrahının belli olmadığı öne sürülerek beyanname tescil edilmeden bandrol teminat karşılığı verilmemektedir. Bu durumda serbest dolaşımdan önce bandrol temin etmek isteyen mükellef beyannamenin tescil edilmesini beklemekte ve Trt’nin bandrol verme prosedürüne tabi olmaktadır. Bu işleyiş beyananmenin tescil tarihinde bandrol teminini namümkün kıldığı için ithal ettiği bu ürünleri üretimde girdi olarak kullanan sanayiciler için bir risk oluşturacağı görüşündeyim. Bu riski ortadan kaldırmak için Trt’nin beyanname tesciline bağlı kalmaksızın teminat karşılığında (ilgili şirketin son bir senede ithal ettiği ürünler üzerinden belirlenecek tutar) bandrollerin mükelleflere verilebilmesini gerekmektedir. Benzeri uygulama Gümrük ve Ticaret Bk.’lığının götürü teminat uygulamasında mevcuttur. Bu şekildeki bir işleyiş ayda 30 sefer bandrol alan bir mükellefin işlemlerini ayda bir sefer teminat ile bandrol alınması ve sonrasında alınan bandrol ücretlerinin ödenilmesi şeklinde olacağı için Trt’nin 6552 sayılı kanundan sonra ortaya çıkan yoğunluğunu azaltacak, vergisini zamanında vermek isteyen mükellefin ise işlemlerini kolaylaştırarak Trt’nin de etkin denetim yapmasına imkan verecektir.
B. Tse ile ilgili tek pencere yürürlüğe girdikten sonra her şasi numarası için gümrük beyannamesi ayrı bir kalem olduğu için bir beyannme yüzlerce kalem olmakta ve bu durumda Trt elektronik posta ile gönderilen beyanname sayfa sayısı fazla olması nedeni ile gümrük beyannamelerini kargo ile gönderilmesini talep etmektedir. Bu süreç bandrol temin sürecini minimum 2 iş günü daha geciktirmektedir. Trt ile Gümrük ve Ticaret Bk.’lığı arasında protokol yapılmalı ve bandrole konu gümrük beyanname bilgileri Trt’ye elektronik ortamda gönderilmeli ve mükelleflerden kopya beyanname istenilmemelidir.
Hakan Demirtaş
Gümrük Müşaviri
