İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği eğitim komitesi başkanı ve tarife hocası olarak, bu genç arkadaşlara tarifeyi sevdirmek, yaşanan ihtilafları anlatmak ve yürürlükteki BTB ler ve uygulamaları hakkında bilgi alış verişinde bulunmak amacıyla, sayın Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürümüz sayın Nevzat Er ile görüştüm. Bölge Müdürümüz çok olumlu yaklaştı, Bakanlığımızı da devreye sokarak bu seminer gerçekleşti.
Bağlayıcı Tarife Bilgileri ve uygulamaları hakkında bilgi verebilir misiniz?
05.02.2000 tarihinde yürürlüğe giren 4458 sayılı kanunun getirdiği önemli yeniliklerinden olan BTB ler, kanunun 9.ncu maddesin de belirtildiği üzere 6 yıl geçerlidir. Gümrük yönetmeliğinin 28.nci maddesinde tanımlanan Bağlayıcı Tarife Bilgisi , eşyanın Türk Gümrük Tarife Cetvelinde sınıflandırılmasına ilişkin olarak, kişinin yazılı talebi üzerine, bakanlığımızın yetkilendirdiği İstanbul, İzmir, Ankara, Bursa, Mersin, İzmit, Gümrük ve Ticaret Bölge müdürlüklerince tanzim edilen idari bir karardır.
Bağlayıcı Tarife Bilgileri, gümrük idarelerini hak sahibine karşı eşyanın Tarife Pozisyonu konusunda ve yalnızca bilginin verildiği tarihten sonra tamamlanacak gümrük işlemlerine konu eşya için bağlayıcı niteliktedir.
Bağlayıcı Tarife Bilgilerinin gerek ticaret erbabına, gümrük müşavirlerine ve gerekse Gümrük İdarelerine, Hak ve sorumluluklar bakımından önemli faydaları bulunmaktadır.
1-Ticaret erbabı ithal etmeyi düşündüğü eşyanın, hangi diş ticaret politikası önlemlerinin uygulanacağını ne kadar vergi ödeyeceğini önceden bilecek ve maliyet hesabını ona göre yapacaktır.
2-Gümrük İdareleri ve muayene memurları açısından ise sınıflandırmanın yeknesaklığını sağlamak, doğru tarife tespiti ile doğru ve ihtilafsız ve hızlı bir şekilde işlemleri sonlandırmak.
3-Dış Ticaret erbabı arasında doğru ve eşit bir şekilde uygulama ile haksız rekabeti önlemek.
4-Gümrük İdareleri ile Ticaret erbabı arasındaki eşyanın tarife Pozisyonundan kaynaklanan ihtilafları önlemek, ya da en aza indirgemek.
5-Teknolojideki hızlı gelişim ile her geçen gün birden çok fonksiyonlu, çok karmaşık ürünleri, özellikle kompleks elektronik eşyaların ithal aşamasında yaşanan ve kişiden kişiye değişen yorum farklılıklarını ortadan kaldırmak,
2013 YILINDA İSE TOPLAM 360 BTB TANZİM EDİLMİŞ BULUNMAKTADIR.
28 adedi itiraz üzerine, İptal edilmiştir.
Verilen BTB’lerin, 2 adedi İzmit, 3 adedi, Mersin, 6 adedi Ankara, 19 adedi Bursa, 24 adedi İzmir ve geri kalanı İstanbul Bölge Müdürlükleri tarafından tanzim edilmiştir.
Verilen BTB’lerin, 86 adedi farklı laboratuarlara, 165 adedi ise Başta İstanbul Teknik üniversitesi olmak üzere değişik üniversitelere gönderilmiş görüş alınmış. Kanaatimce bu oran yüksektir. Bir taraftan zaman kaybı diğer taraftan ticaret erbabına ağır yük getirmiştir.
Avrupa Birliği BTB’leri yani AB VERİ TABANI bizim mevzuatımızda bağlayıcı değildir. Yol göstericidir, faydalanılacak kaynaktır. Sayıları yüz binleri geçmiş çok tekrarlı ve yanlışı da boldur. Gerek Gümrük Muayene Memurları ve gerekse Gümrük Müşavirleri yorumlarında ve savunmalarında sıkça kullanmaktadırlar. 28 AB ülkesinde bunların veriliş şekilleri farklıdır. En sağlıklı olanları, Almanya ve İngiltere BTB’leridir.
BTB’lerin uygulanmasında yaşanan diğer bir konu, Muayene Memurları tarafından BTB yi sen almamışsın ondan dolayı seni bağlamaz görüşüdür, tersi durumlarda ise bu eşyanın BTB si var senin eşyanın tarifesi budur görüşüdür. BTB firmaların müracaatları üzerine firmaya verilmektedir, ama GTİP eşyaya verilmektedir. Bu konuda danıştay kararı vardır. Eşyanın BTB si varsa, eşya aynı ise zorluk çıkarılmaması gerekir, insanları BTB almaya zorlamak yanlıştır. Muayene Memurları bilgili, donanımlı uzman olmak zorundadır. Her ötelenen işlemlerin ekonomiye ve firmalara maliyeti yüksektir.
DİĞER BİR KONU BTB İPTAL EDİLMİŞSE O BTB YOK HÜKMÜNDEDİR. AMA BTB KORELASYONDAN YADA 6 YILLIK SÜREDEN KALDIRILMIŞSA YOK HÜKMÜNDE DEĞİLDİR. EĞER EŞYA AYNI İSE HER ZAMAN İSTİFADE EDEBİLİRİZ. BİZE YOL GÖSTEREBİLİR.
Gümrük Müşavirlerimizin, muayene memurları ile yaşadıkları sorunlar nelerdir?
1-Onaylanmış statü belgeli firmaların sarı hattaki beyannamelerini laboratuar tetkikine göndermek istemeleri çok yanlıştır. Zaman kaybıdır.
2-Bakanlığımızca risk analizlerine göre sarı HAT a yönlendirilmiş beyannameleri KIRMIZI Hat’a yönlendirirken, muayene memuru gerekçe yazmalı ve sisteme yazdığını mükellefe ifade etmelidir.
Müdür Yardımcıları da OLUR verirken, kanun, yönetmelik ve genelgenin amir hükümlerine göre hassas davranılmalıdır.
3-Muayene memurları, tanımadığı eşyayı araştırma yaparak, kendini geliştirerek, sorun çözücü olmalı, her eşyanın tarifesini anlamak için, çeşitli kurumlara yönlendirip teknik incelenmesini istemek, Üniversiteye göndermek kimyahaneye yönlendirmek zaman kaybı ve özellikle kobiler ve imalatçılar için ciddi maliyet unsuru oluşturmaktadır.
Gümrük müşavirleri ile muayene memurlarının en çok uğraştığı, ihtilaf yaşadığı eşyalar ve tarife pozisyonlarından birkaç örnek verebilir misiniz?
1-Tarifenin Yorum kuralları 2/a yani tamamlanmamış ya da demonte halinde gelen eşyalarda eşyanın mümeyyiz vasfını oluşturup oluşturmadığı, aksam olup olamadığı, kuralı uygulamada önem arz etmektedir. 3/b kuralı uygulamalarında, yani bileşik eşyalarda, çeşitli maddelerden oluşan ve çeşitli eşyaların birleşmesi ile meydana gelen eşyalarda, perakende satılacak hale getirilmiş takım halindeki eşyalarda, Eşyanın mümeyyiz vasfı, (ayırdedici niteliği ), çeşitli eşyanın içeriği, hacmi, ağırlığı, miktarı, kıymetı, imal edildiği maddeler, kullanım yerine göre değerlendirilmelidir.
Diğer yandan, muayene memurları ve müşavirler yorumlarını Tarife Cetveli Yorum Kuralları, bölüm ve fasıl notları, tarife cetveli izahnamesi, Aviler, sınıflandırma kararları, BTB ler, Genelgeler, tasarruflu yazılar ve benzeri kurumsal, hukuki belgeler gibi kanuni mevzuatlara dayandırmalıdırlar.
2- 49.03 ile 95.03 oyuncak, 95.04 ve 9505 karnaval eşyaları, 90.23 maket,92.05 müzik aletleri, 3926 plastikten genel kullanıma mahsus eşyalar ilişkisi, en sık ihtilaf konularıdır.
3-06.03 ve 06.04 tabii çiçek, bitki dalları, likenler ile, 67.02 pozisyonundaki, suni çiçeklerin ikisi bir arada yapılmış olanların tarifelendirilmesi, aradaki vergi farkı çok yüksek olduğundan, sıklıkça ihtilafa konu olmaktadır.
4-KDV uygulaması, %1, %8 ve %18, bakımından 49.01, 49.02 ile 49.11 tartışmaları,
5-Fotokopi ve faks kağıtlarının sıvanmış olup olmadığı, yani 48.02, 4823 ve 48.11 ilişkisi, zamanımızda artık, faks da, fotokopi de, de 48.02 deki sıvanmamış kağıtlar kullanılmaktadır.
6 -Monitörlerle ilgili olarak, 8528.51 ve 8528.59 ayrımı, sadece bilgisayarda kullanılıp kullanılmadığı,
7-Otellerde kullanılan enerji tasarruflu kartlı anahtarlarda, 8536.50.80.00.18 e beyan ettiğimiz de EV TİPİ anahtarlıklarda Tareks olduğu için 85.36.50.80.00.15 de yorumlanmak istenmesi.
8- 71.17,Taklit mücevherci eşyaları ile 95.03 oyuncaklar, 70.18 cam boncuklar taklit inciler 39.26 , plastikten inciler ve 95.05 karnaval eşyaları ilişkileri, en çok tartışılan konulardandır.
9- 69.11, porselen, 69.12 seramikten mutfak ve sofra eşyaları ve 69.13 seramikten süs eşyaları ilişkisi, hatta 94.05 elektrikli olmayan aydınlatma eşyaları mumluk ilişkisinde ihtilaf yaşanmaktadır.
10- Ostomi kullanımına mahsus torbalar, 30.06, idrar torbaları, 39.26, kan torbaları 90.18 Tarife Pozisyonunda sınıflandırılmış olup aradaki ilişkileri, vergi ve KDV farkları muayene memurlarının uzmanlığı olmalıdır.
11- Ayağa takılan plastikten galoş 39.26, başa takılan plastikten banyo bonesi 65.06 Tarife Pozisyonundadır. Niye banyo bonesi de 39.26 ya girmiyor denilmektedir.
12- Diğer bir konu 4015.11 deki Sertleştirilmemiş vulkanize kauçuktan Cerrahi Eldivenlere steril olmayan EN-455-1 ve EN455-2 standardına uyan muayene eldivenleri de dahil olup Kg 4,5 ABD doları gözetim olup, diğerleri düşünülerek, 4015.19.00.00.11 GTİP de adedine 0.18 ABD doları uygulaması yanlıştır (Genelge 2010/47)
13- Örülmeye elverişli maddelerden çamaşır sepeteleri, 42.02 mi, 46.02 mi? Tabi 46.02 tarife pozisyonunda,
14- Kartondan kutu ve mahfazalar, 42.02 mi, yoksa 48.19 tarife pozisyonumu?
15- Yine kırtasiye eşyalarında 42.02 ve 39.26 pozisyonu yorumları, Yürürlükteki aynı eşya ile ilgili farklı tarifelerde BTB ler, bulunmaktadır.
16- Set halindeki eşyalarda, bakanlığımızın 2011/40 sayılı genelgenin uygulanması, set halindeki eşyanın özel bir gereksinimi karşılayıp karşılamadığı, eşyanın mümeyyiz vasfına göre tarifelendirilmeleri,
17- Çaylarla ilgili, 09.02 pozisyonu, 12.11 veya 21.06 pozisyonu farkları,
18-Buzdolabı poşetleri, vakumlu saklama torbaları, 42.02 mi, 39.23 mü, ihtilafı. Elbette 39.23 tarife pozisyonu,
19-Elbise kılıfları, mensucattan ise 63.07, plastikten ise 39.26 tarife pozisyonundadır. 42.02 ye gitmesi için kulpunun olması, çantaya dönüşmesi gerekir. (Konu ile ilgili BTB yayınlanmıştır)
20- 8467.21.10.00.00 GTİP inde sınıflandırılan, akülü, şarjlı matkapların, aynı kutuda sunulan yedek akülerinin ayrılmak istenmesi yanlıştır.
21- Sensörler ( algılayıcı ) kullanıldıkları yere göre, otomatik olma, kayıt etme vb. fonksiyonlara göre, 85.12, 85.31, 85.36, 90.31, 90.32 gibi pek çok tarifelerde sınıflandırılmaktadır.
22-İhtilaf yaşanan başka bir konu; GENEL KULLANIMA MAHSUS AKSAM VE PARÇA DEYİMİ, tarife cetvelimizde, 90.ncı ve müteakip fasıllarda not hükmü olarak belirtilen bu ifade, Bölüm XV ve fasıl 39 a atıf yaparak tarife belirlenmesinde kaynak oluşturmaktadır. Örnek; demir ve çelikten, boru bağlantı parçaları 73.07 , vida cıvata, 73.18 gibi. Bakırdan vida, cıvata, somun 74.15 gibi. Örnek; 96.13 tarife pozisyonundaki, çakmakların plastikten boş haznesi, genel kullanıma mahsus bir eşya olarak,39.26 mı, yoksa 9613.90.00.00.11 GTİP ifadesini bulan aksamıdır.
Gümrük Müşavirleri ve Müşavir Yardımcıları için ne düşünüyorsunuz?
Arkadaşlarımızın da donanımlı olmaları, muayene Memurlarının karşısında, elindeki evraklar hakkında bilgi sahibi olmaları, kendini, firmasını savunabilmeli, giyimi, kuşamı düzgün olmalıdır.
BAYRAM DOĞAN - GÜMRÜK MÜŞAVİRİ
