Büyümeyi ihracat sırtladı

KORAY TEKİN -REUTERS - İSTANBUL - ANKARA

TÜİK, 2014 yılı 1. çeyrek GSYH verilerini açıkladı. Buna göre ekonomi, yılın ilk çeyreğinde ihracatın katkısıyla bir önceki yılın aynı dönemine göre beklentilere paralel yüzde 4,3 büyüdü. Büyümeye ihracat ve tüketim harcamaları pozitif, yatırımlar ve stoklar negatif etki yaptı. İhracatın büyümeye katkısı 2,7 puan olurken ithalat artışı ise 0,2 puan negatif etkiledi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yılın ilk çeyreğine ait büyüme rakamlarını dün açıkladı. Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) 2014 yılının ilk çeyreğinde net ihracatın katkısıyla bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla beklentilere paralel yüzde 4,3 büyüdü. TÜİK verilerine göre, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış GSYH birinci çeyrekte önceki çeyreğe göre yüzde 1,7, takvim etkisinden arındırılmış GSYH ise bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde 4,4 arttı.

Burgan Yatırım Başekonomisti Haluk Bürümcekçi, önceki iki çeyreğin aksine özel yatırımların büyümeyi azalttığını ve son üç çeyrekteki pozitif katkısının kesintiye uğramasının büyümenin sürdürülebilirliği açısından olumsuz olduğunu söyledi.

Büyümede ana unsur olarak iç talebin yerini dış talebe bırakmasının makro dengelenme açısından olumlu olduğunu söyleyen Bürümcekçi, “TCMB öncülüğünde finansal koşullarda gözlenmeye başlanan gevşemenin hızı ve boyutu, BDDK tarafından alınan makro-ihtiyati tedbirlerde önümüzdeki dönemde bir gevşemeye gidilip gidilmeyeceği ayrıca seçimlerin yeni siyasi belirsizlikler yaratıp yaratmayacağı önemli olacaktır.” dedi.

TÜİK verilerinden bankacıların yaptığı hesaplamaya göre yılın ilk çeyreğinde büyümeyi net ihracat 2,7 puan, yurtiçi tüketim 2,1 puan, devletin nihai tüketim harcamaları 0,9 puan, devletin yatırım harcamaları 0,2 puan yukarı çekerken, özel yatırımlar büyümeyi 0,3 puan, stok değişimleri ise 1,2 puan aşağı çekti. Odeabank Ekonomisti İnanç Sözer, “İlk çeyrek büyüme rakamlarının ardından piyasanın 2014 yılı için büyüme tahminleri yukarı doğru revize edilecektir. Özellikle Avrupa Merkez Bankası’nın son kararlarının ardından Avrupa ekonomisindeki toparlanma ve finansal koşullardaki iyileşme büyümede yukarı yönlü, ABD’de para politikasının normalizasyon süreci ise aşağı yönlü baskı oluşturuyor. Bu doğrultuda 2014 yılı için yüzde 3,1 ile piyasa beklentilerinin üzerindeki büyüme tahminimizi koruyor ve risklerin mevcut koşullar altında dengeli olduğunu düşünüyoruz.” dedi.

Türkiye İstatistik Kurumu, 2014 yılı 1. Çeyreğinde dolar cinsinden cari fiyatlarla GSYH verilerinde düzeltme yaptı. Daha önce “2014 yılının 1. çeyreğinde dolar cinsinden cari fiyatlarla GSYH’nin geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9.9 oranında artışla 198 milyar 568 milyon dolar düzeyinde gerçekleştiğini” açıklayan TÜİK, rakamlarda düzeltme yaparak, “2014 yılının 1. çeyreğinde dolar cinsinden cari fiyatlarla GSYH geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7.2 oranında azalışla 184 milyar 176 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti” şeklinde açıkladı. GSYH tahmininde, bu yılın birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre sabit fiyatlarla yüzde 4,3’lük artış yaşandı. Bu artışın sonrasında GSYH değeri 29 milyar 210 milyon liraya ulaştı. Üretim yöntemiyle gayri safi yurtiçi hasıla tahmini, ilk üç ayda bir önceki yılın aynı çeyreğine göre cari fiyatlarla yüzde 14,8’lik arttı ve 407 milyar 310 milyon liraya yükseldi.

‘İhracat büyümenin motoru oldu’

Bu dönemde büyümenin motorunun ihracat olduğunu belirten TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, “Büyümenin ana kaynağının ise ihracat ve ihracatın desteklediği sanayi büyümesi olması son derece önemlidir. Türkiye’nin mal ihracatı 2014’ün ilk çeyreğinde yüzde 5,8, altın dâhil genel ihracatı ise yüzde 8,9 arttı. Türkiye’nin hem siyasi hem de küresel riskler ile karşılaştığı bir dönemde, ihracatın katkısıyla ortaya konulan yüzde 4,3’lük büyümesi büyük bir başarıdır.” dedi.

‘Sanayide büyüme korunmalı’

 İstanbul Sanayi Odası Başkanı Erdal Bahçıvan da, yılın ilk çeyreğindeki büyüme rakamını değerlendirdi. Türkiye ekonomisinin yüzde 4,3 büyümesinin önemli bir başarı olduğunu vurgulayan Bahçıvan, sanayinin büyümeye istikrarlı desteğinin sürdüğünü belirtti. Bahçıvan, büyümenin korunabilmesi için sanayinin de büyümesini koruyor olması gerektiğini ifade etti.

‘Rekabetçi kur dış talebi olumlu etkiledi’

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu yılın ilk çeyreğindeki parasal sıkılaşma ve yürürlüğe giren tedbirlere rağmen ekonominin beklentilerin üzerinde büyüdüğünü kaydetti. Şimşek, “bu faktörler iç talep üzerinde baskı yaratmış olsa da en büyük ticaret ortağımız olan AB’deki toparlanma ile rekabetçi kur düzeyi dış talebi olumlu yönde etkilemiştir.” dedi.

http://www.zaman.com.tr/ekonomi_buyumeyi-ihracat-sirtladi_2223569.html