I- İLGİLİ MEVZUATIN İNCELENMESİ
1-
Geçici İthalata İlişkin Bazı Mevzuat Hükümleri:
Geçici İthalat Rejimine İlişkin Hükümler;
Milletlerarası Geçici İthalat Sözleşmesi (2004/7905 sayılı, 23.09.2004 tarihli
Karar), 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 128 ilâ 134.maddeleri, Gümrük
Yönetmeliği’nin 376 ilâ 394.maddeleri ile 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun Bazı
maddelerinin Uygulanması Hakkında 2009/15481 Sayılı Karar’ın 16 ilâ
44.maddelerinde düzenlenmiştir.
Geçici İthalat Rejimi: Serbest
dolaşıma girmemiş eşyanın ithalat vergilerinden tamamen ya da kısmen muaf
olarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, Türkiye Gümrük
Bölgesi içinde kullanılması ve bu kullanım sırasındaki olağan yıpranma dışında,
herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihracına imkân sağlayan
hükümlerin uygulandığı rejimdir (Gümrük Kanununun 128.maddesi).
- Geçici ithalat izni başvurusu, yükümlüsünce Tek
Pencere Portal Sistemi (https://uygulama.gtb.gov.tr/TekPencere) üzerinden gerçekleştirilir. Geçici ithalat izni
başvurusu Ticaret Bakanlığı internet sitesinde yer alan rehberde belirtilen
hususlar dikkate alınarak doldurulur ve gümrük idaresine elektronik ortamda
gönderilir. Uygun bulunup kabul edilen başvuru sonucunda, gümrük müdürü veya
yetkilendirdiği kişi tarafından geçici ithalat izni başvurusu Tek Pencere
Portal Sistemi üzerinden onaylanır ve sistem tarafından 0910 (TPS-Geçici
İthalat İzni) kodlu e-belge ile bu belgeye ait 23 haneli numara üretilir. Tek
Pencere Sistemi tarafından verilen 23 haneli belge numarası/belge satır
numarası (Örnek: Referans No: 16545419880849000000392/1) ilgili gümrük
beyannamesinin 44 no.lu kutusunda “Belge Referans No” ve “Belge Tarihi”
alanlarında beyan edilir. Geçici ithalat rejimine ilişkin gümrük beyannamesinde
23 haneli e-belge numarasından sonra geçici ithalat rejimine ilişkin satırın
numarası, geçici ithalat rejimine tabi tutulan eşyanın yeniden ihracına ilişkin
gümrük beyannamesinde ise 23 haneli e-belge numarasından sonra yeniden ihracata
ilişkin satırın numarası yazılır. Söz konusu belgeye ilişkin bilgiler
elektronik ortamda yer alacağından, beyanname ekinde ayrıca kâğıt ortamında
ıslak imzalı geçici ithalat izni aranmaz. Gümrük işlemleri sırasında ihtiyaç
duyulması halinde belge içeriğinin Tek Pencere Sistemi üzerinden sorgulanması
mümkündür (Risk Yönetimi ve Kontrol Genel
Müdürlüğü’nün 2016/18 Sayılı Genelgesi).
- Geçici ithalat rejimi kapsamında ithali talep
edilen eşya için eşyayı kullanan veya kullandıran
kişi tarafından yapılan başvuruya aşağıda belirtilen belgelerden biri
veya bir kaçı da eklenir. Bu belgeler: a) Proforma fatura
aslı ve iki nüsha tercümesi, b) İhtiyaç duyulursa eşyanın teknik
özelliklerini gösterir katalog ve/veya teknik dokümanlar, c) Eşyanın
gönderilme amacı ve süresini, bedelli veya bedelsiz olup olmadığı ile sair
hususları kapsayan gönderici firma ile alıcı firma arasında imzalanmış bir
anlaşma varsa bunun aslı ve tercümesi veya kiralamaya ilişkin gönderici
firmanın yazısının aslı ve tercümesinden biri veya birkaçı olabilir.
Geçici ithalat izni, gümrük idarelerince eşyanın geçici ithalat
rejimi amacına uygun olması ve izin başvurusunda
belirtilen süre içinde eşyanın giriş ayniyetine uygun olarak gümrükçe
onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulabileceğinin anlaşılması
halinde verilir (Gümrük Kanununun
129.maddesi, Gümrük Yönetmeliğinin 378.maddesi).
- İthal eşyasının yeniden ihraç edilmesi veya gümrükçe onaylanmış
yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulması için gerekli süreler, izin verilen
kullanımın amacına uygun olacak şekilde Ticaret Bakanlığı’nca belirlenir. 4458
sayılı Gümrük Kanunu’nun 131.maddesi uyarınca tespit edilecek özel süreler
saklı kalmak üzere, eşyanın geçici ithalat rejimi altında kalma süresi azami/
en fazla yirmidört (24) aydır. Bununla birlikte, gümrük idareleri ilgili
kişinin de kabul etmesi şartıyla daha kısa süreler saptayabilir.
Ancak, istisnai hallerde ve ilgilinin talebi üzerine,
130.maddede belirtilen sürelerin uzatılmasına ilişkin usul ve esaslar
yönetmelikle belirlenir.
1) Geçici olarak ithal edilen
eşyanın gümrük idaresince verilen izin süresi içinde yeniden ihraç edilmesi ya
da gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulması esastır.
Ancak, izin hak sahibi tarafından izin süresi içinde veya süre bitiminden sonra
rejime giriş gümrük idaresine veya eşyanın bulunduğu yere en yakın gümrük
idaresine müracaat edilerek ek süre talep edilebilir.
2) Gümrük idaresince verilen izin
süresinin bitiminden sonra yapılan müracaatlarda, cezai hükümler saklı kalmak
kaydıyla varsa alınması gereken ithalat vergileri bu sürenin bitiş tarihinden
itibaren hesaplanır.
3) Eşyanın rejim altında kalma süresinin verilecek ek sürelerle birlikte,
Kanunun 130.maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen yirmidört (24) aylık süreyi
aşmaması esastır.
Ancak: a) Özelliği nedeniyle mülkiyeti devredilemeyen eşya, b) Yirmi dört
(24) aydan uzun süreli yatırımlarda kullanılan eşya, c) Kamu
kuruluşları, belediyeler ve sermayesinin tamamı devlete ait olan kamu iktisadi
kuruluşları ile yapılan sözleşmeye istinaden ticari amaçla kullanılmak üzere
getirilen, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişi adına ve bu bölge
dışında tescil edilmiş olan ambulans hava taşıtları, yangın söndürme hava
taşıtları, zirai ilaçlama hava taşıtları ve sıhhi ilaçlama hava taşıtları ile
bunların yenilenmesi, ayarı ve muhafazasına yönelik tamir ve bakım için gerekli
olan yedek parça, aksesuar ve ekipmanlar için rejime giriş gümrük idaresince
yirmi dört (24) ayı aşan süre uzatımı yapılabilir. Geçici ithal edilen eşyanın yurt dışı edilmesi ya da gümrükçe
onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması için dış ticaret mevzuatı ya
da sair mevzuat gereğince ibraz edilmesi gereken uygunluk belgesi, kontrol
belgesi, ithal lisansı, izin yazısı, gözetim belgesi, tahlil raporu gibi
belgelerin alınması veya buna ilişkin işlemlerin yerine getirilmesi gerekir. Kiralama kapsamı hava taşıtlarının ve motorlarının iadesi için gereken teknik bakım süreci sırasında geçen süreler, işlem
tarihinin başladığı tarihte durdurularak rejimde kalış süresinin
hesaplanmasında göz önünde bulundurulmaz ve işlemin sonuçlandığı tarihten
itibaren kalan süre işlemeye başlar (Gümrük Kanunu
130.maddesi, Gümrük Yönetmeliği 379 ve 380.maddeleri).
Örnek 1: Antalya’da çeşitli spor tesisleri işleten X firmasının, İsviçre’de
faaliyet gösteren Y firmasından ambulans helikopter kiraladığını ve kira bedeli
olarak 50.000-USD ödediğini varsayalım. Söz konusu ambulans helikopter
Türkiye’de iki yıldan (24 aydan) fazla kalabilir.
Öte
yandan, ödenen 50.000-USD Y firması için
menkul/gayrimenkul kazancı olduğu için X Firması, dar mükellefiyet kapsamında
sorumlu sıfatıyla muhtasar beyanname ile ilgili vergi dairesine beyanda
bulunularak 50.000-USD üzerinden % 10 stopaj ödenmesi gerekir (Türkiye – İsviçre arasında Çifte
Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması gereği Gayri Maddi haklarda ve gayrimaddi
kazançlarda vergi oranı % 10 olduğu için).
- Mülkiyeti, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişiye
ait olan ve 131.madde uyarınca konulmuş hükümlere [İthal vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat
rejiminin uygulanabileceği durumlar ve özel şartlar Cumhurbaşkanınca tespit
edilir.] tabi olmayan veya söz
konusu hükümlere tabi olmakla birlikte, tam muafiyet suretiyle geçici ithalat
iznine ilişkin hükümlerde öngörülen koşulları taşımayan eşyanın, kısmi muafiyet
uygulanması suretiyle geçici ithalat rejiminden yararlanması mümkündür. Kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat
rejiminden yararlandırılmayacak eşyaya ilişkin liste Cumhurbaşkanınca
belirlenir (Gümrük Kanunu 132.maddesi).
Örnek 2: Yukarıda (Örnek 1’de)
yer alan ambulans helikopterin çeşitli (İthalatçı firmadan ve/veya söz
konusu eşyadan kaynaklanan) nedenlerle tam muafiyet kapsamında ithal
edilemediğini varsayalım. Bahse konu ambulans helikopter kısmi muafiyet
uygulanması suretiyle geçici ithalat rejiminden yararlandırılarak Türkiye’ye
ithal edilebilir.
- Kanunun 131 ve
132.maddeleri uyarınca Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen kısmi muafiyetten
yararlandırılmayacak eşya, tam muafiyetten de yararlandırılmaz (Gümrük
Yönetmeliği 377.maddesi).
- Geçici ithaline izin verilen eşya, rejim altında kaldığı süre
içinde giriş ayniyetine ve tahsis amacına uygun olarak tahsis edildiği yerde
kullanılmak zorundadır. Rejim kapsamındaki eşya, giriş ayniyetini
korumaya yönelik olağan bakım faaliyetleri dışında başka bir işleme tabi
tutulamaz. Gümrük idareleri rejim süresi içerisinde değişik aralıklarla
eşyanın tahsis edildiği yerde, tahsis amacına uygun olarak kullanılıp
kullanılmadığını denetleme hakkına sahiptir (Gümrük Yönetmeliği 381.maddesi).
Örnek 3: Yukarıda (Örnek 1’de) yer alan ambulans helikopter, geçici ithalat rejimi kapsamında giriş
ayniyetini uygun şekilde, giriş ayniyatını korumaya yönelik olağan bakım
faaliyetleri dışında başka bir işleme tabi tutulmadan, tahsis edildiği yerde,
tahsis amacına uygun olarak kullanılması zorunlu olup, ilgili gümrük müdürlüğü de
farklı zamanlarda, değişik aralıklarla eşyanın tahsis edildiği yerde, tahsis
amacına uygun olarak kullanılıp kullanılmadığını denetleme hakkına
sahiptir.
- Türkiye'ye ithali yasak
olan eşya, tüketilebilir nitelikteki eşya, ayniyet tespitinin yapılması mümkün
olmayan eşya ile ülke ekonomisine zarar verebileceği Bakanlıkça belirlenecek
eşya, ithalat vergilerinden tam veya kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat
rejiminden yararlandırılmaz (4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun Bazı
maddelerinin Uygulanması Hakkında 2009/15481 Sayılı Karar’ın 40.maddesi).
Örnek 4: Nükleer atıkların, çeşitli gıda maddelerinin insan, hayvan
ve çevreye zararlı madde ve atıklarla, iç piyasayı ve/veya yerli üreticiyi
olumsuz etkileyecek maddeler ve eşyalar ithalat vergilerinden tam veya kısmi
muafiyet suretiyle geçici ithalat rejiminden yararlandırılmaz.
1) İthal eşyası için gümrük
yükümlülüğü doğduğunda, gümrük vergilerinin tutarı, geçici ithalat rejimine
ilişkin beyanda bulunulduğu tarihte söz konusu eşyaya ait vergi oranı ve diğer
vergilendirme unsurlarına istinaden tespit edilir. Ancak, tam muafiyet
suretiyle geçici ithal edilen eşya ile ilgili olarak gümrük yükümlülüğü doğması
halinde, 193.maddede belirtilen tarihte söz konusu eşyaya ilişkin vergi oranı
ve diğer vergilendirme unsurları esas alınır.
2) Kısmi muafiyet suretiyle geçici
ithalat hükümleri dışında herhangi bir nedenle ithal eşyası için gümrük
yükümlülüğü doğması halinde, 1.fıkra uyarınca hesaplanan vergi tutarından
133.madde hükümlerine göre ödenen vergi miktarı düşülür (Gümrük Kanununun 134.maddesi).
Örnek 5:
Konya’da tarım sektöründe faaliyet gösteren Y firmasının Hollanda’da faaliyet
gösteren Z firmasından 6 aylığına 75.000-EUR kira bedeli ödeyerek zirai
ilaçlama uçağı kiraladığını ve bu uçağı 01.03.2020 tarihinde kısmi muafiyet
kapsamında Türkiye’ye ithal ettiğini varsayalım. Söz konusu uçağın toplan
gümrük vergi ve resimlerinin 100.000-TL olduğunu ve bir aylık vergi tutarı (100.000
X % 3 = 3.000-TL) ve 6 aylık kira süresi vergi tutarı olan 18.000-TL’nin ilgili
gümrük idaresince peşin olarak alındığını geri kalan vergilerin ise teminata
bağlandığını, söz konusu zirai ilaçlama uçağının 01.09.2020 tarihinde kat-i
ithalata tabi tutulduğunu varsayalım. 100.000-TL – 18.000-TL = 82.000-TL vergi
tahsil edilerek ithal işlemi gerçekleştirilir. Şayet aynı eşyanın (zirai
ilaçlama uçağının) tam muafiyet suretiyle geçici ithal edildiğini ve söz konusu
eşyanın 10.10.2020 tarihinde kat-i ithalatına karar verildiğini varsayarsak;
Söz konusu eşyaların kati ithalata tabi tutulduğu 10.10.2020 tarihindeki söz
konusu eşyaya ilişkin vergi oranı ve diğer vergilendirme unsurları esas
alınarak Türkiye’ye ithali gerçekleştirilir.
Öte yandan, ödenen 75.000-EUR kira bedeli Z firması için gayrimenkul/menkul
kazancı olduğu için Y firmasının, dar mükellefiyet kapsamında sorumlu sıfatıyla
muhtasar beyanname ile ilgili vergi dairesine beyanda bulunularak 75.000-EUR
karşılığı TL tutarı kira bedeli üzerinden % 10 stopaj ödenmesi gerekir (Türkiye
– Hollanda arasında Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması gereği Gayri Maddi
haklarda ve gayrimaddi kazançlarda vergi oranı % 10 olduğu için).
- Geçici ithalat rejimi kapsamında ithal edilen eşyanın yeniden
ihraç edilmesi ya da serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulması durumunda
alınan teminat iade edilir. Geçici ithalat rejimi kapsamında ithal edilen
eşyanın izin hak sahibi veya temsilcisi tarafından yeniden ihracından sonra
teminatın çözülmesi için giriş işlemini yapan gümrük idaresine dilekçe ile
başvurulması gerekir. Bu istek üzerine, geçici ithalat ve yeniden ihracat
beyannameleri incelenerek, giren eşyanın şartlarına uygun olarak yeniden ihraç
edildiğinin anlaşılması durumunda bu eşyaya ilişkin teminat çözülür. Nakit
teminat dışında teminat verilmiş ise 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 207.maddesi
gereği şartlı muafiyete ilişkin beyannamenin (rejime giriş beyannamesinin)
tescil tarihinden başlamak üzere, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanunun 51.maddesine göre tespit edilen gecikme zammı tahsil edilir.
İndirimli teminat verilmiş ise Gümrük Kanunu’nun 207.maddesi gereği gecikme
zammı, teminatın nakit verilen kısmı dışında kalan kısım ile teminat verilmeyen
kısmın tümü için uygulanır ve eşyaya ilişkin teminat çözülür (Gümrük
Kanununun 207.maddesi, Gümrük Yönetmeliğinin 388.maddesi).
Örnek 6: Beşinci örneğimizdeki zirai ilaçlama uçağının 01.03.2020
tarihinde tam muafiyet kapsamında geçici ithal edildiğini (Gümrük vergi ve
resimlerinin teminata başlandığını) ve bir yıl sonra (01.03.2021 tarihinde)
yeniden ihraç edildiğini varsayalım. Geçici ithalat rejimi kapsamında ithal
edilen söz konusu eşyanın izin hak sahibi veya temsilcisi tarafından yeniden
ihracından sonra teminatın çözülmesi için giriş işlemini yapan gümrük idaresine
dilekçe ile başvurulması üzerine, geçici ithalat ve yeniden ihracat
beyannameleri incelenerek, giren eşyanın şartlara/ayniyetine uygun olarak
yeniden ihraç edildiğinin anlaşılması durumunda bu eşyaya ilişkin teminat
çözülür.
2- Geçici İthal Eşyasının Yeniden
İhracı:
1) Yazılı, sözlü veya başka -bir- tasarruf
yoluyla beyan edilerek geçici ithal edilen eşya tekrar aynı şekilde beyan
edilmek suretiyle yeniden ihraç edilebilir.
2) Beyanın yazılı olarak yapılması
halinde, izin hak sahibi/temsilcisi tarafından gümrük beyannamesi verilir.
3) Bu beyannamelerin işlemleri
ihracat rejimi hükümlerine göre yapılır. Söz konusu beyannamelerde yeniden
ihraç eşyasına ilişkin hususlardan başka, geçici olarak ithal edildiği gümrük
idaresi ve geçici ithalata ilişkin beyannamenin tescil tarih ve sayısına yer
verilir. Geçici ithalata ilişkin beyannamenin bir örneği ihracata ilişkin
beyannameye eklenir.
4) Bir ihracat beyannamesi ile ihraç
edilecek eşyanın kabını teşkil eden ambalajlar çeşitli geçici ithal
beyannameleri ile ithal edilmiş ise, yeniden ihraç edilecek ambalaja ait geçici
ithal beyannamelerinin tarih ve sayısı/sayıları ve rejime giriş gümrük
idareleri ile her beyannameden mahsubu istenilen miktar ihracatçı tarafından
ayrıntılı olarak ihracat beyannamelerinde belirtilir veya ilgili beyannameye bu
bilgilerin yer aldığı bir liste eklenir.
5) Muayene ile görevli memurlar,
yeniden ihraç sırasında eşyanın ilk giriş ayniyetine uygun olup olmadığını
tespit eder ve ihracat beyannamelerine ayniyetine uygun olduğu hakkında onaylı
ve imzalı şerh verirler. Onaylanmış Kişi Statü
Belgesi (OKS) veya Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası (YYS) sahipleri için
ayniyet tespitine ilişkin farklı düzenlemeler yapmaya Bakanlık yetkilidir.
6) Geçici ithalat rejimine tabi
tutulan ve ek süreler dahil yurtta kalma süresi aşılarak yurt dışı edilmek
istenen eşyanın; a) Süresi içinde ek süre talep dilekçesinin ilgili
gümrüğün kaydına alındığının belgelendirilmesi koşuluyla, süreye ilişkin
talebin sonuçlandırılması beklenilmeden ve geçici ithalat izni verilen eşya
için tahakkuk ettirilen vergiler karşılığı alınan teminat iade edilmeksizin,
b) Süresi içinde ek süre talebinde
bulunulmadığı ya da bunun belgelendirilemediği durumlarda, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun
238 ve 241.maddeleri uyarınca alınması gereken cezanın tahsil edildiğinin veya
teminata bağlandığının tevsiki halinde, yurt dışına çıkışına izin verilir.
7) Geçici ithal edilen eşyanın
yeniden ihracına ilişkin 1 ilâ 6.fıkra hükümleri, geçici ithal edilen eşyanın
başka bir gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanıma tabi tutulması halinde de
uygulanır (Gümrük Yönetmeliğinin 387.maddesi).
3- Geçici İthal Eşyası İçin İzin Hak Sahibi
Tarafından Yapılamayacak İşlemler:
Geçici ithalat rejimi kapsamındaki eşya
kiralanamaz, ödünç verilemez, bir başkasının kullanımına bırakılamaz, devredilemez
ve satılamaz (2009/15481 Sayılı Kararın
43.maddesi).
4- Süre:
Bu Kısım uyarınca geçici ithalat rejimi kapsamında
Türkiye Gümrük Bölgesine girecek eşya, bu Kısımda belirlenen süre kadar (en
fazla iki yıl) Türkiye Gümrük Bölgesinde kalabilir. Belirlenen bir süre
bulunmaması durumunda, bu süre, geçici ithalatın amacı, eşyanın kullanım yeri,
vb. kriterler dikkate alınarak Bakanlıkça (Ticaret Bakanlığı) belirlenir.
Ancak, verilecek bu süre Kanunun 130.maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen
usul ve esaslar uyarınca uzatılmış süreler hariç, hiçbir koşulda yirmidört (24)
ayı geçemez (2009/15481 Sayılı Kararın 44.maddesi).
Örnek 7: Afyon’un İscehisar ilçesinde faaliyet gösteren M
firmasına Almanya’da faaliyet gösteren N firması tarafından bedelsiz olarak
mermer kesme makinesi gönderildiğini ve söz konusu makinenin tam muafiyet
kapsamında geçici olarak ithal edildiğini ve her hangi bir yurtta kalış süresi
belirlenmediğini varsayalım. Söz konusu eşyanın yurtta/ Türkiye’de kalış süresi
(uzatma süreleri hariç) yirmidört (24) ayı geçemez.
5- Rejim Şartlarının İhlali ve Ceza
Uygulanması:
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 238.maddesinin
1.fıkrasına göre; "241.maddenin üçüncü fıkrasının (h), (l) ve (m) bentleri, dördüncü
fıkrasının (g) ve (h) bentleri ile beşinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen
durumlar hariç, Dâhilde işleme rejimi, Gümrük kontrolü altında işleme rejimi
ile Geçici ithalat rejimine ilişkin
hükümlerin ihlali halinde eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı,
Tam muafiyet suretiyle geçici olarak ithal edilen özel kullanıma mahsus
taşıtlar için gümrük vergileri tutarının dörtte biri oranında para cezası
verilir. Ancak, dâhilde işleme rejimi kapsamı ithal
eşyasının, işleme faaliyetindeki hali veya işlem görmüş ürün hali de dahil
olmak üzere rejim çerçevesinde izin verilen yerlerde tespiti halinde, ithal
eşyasının gümrük vergileri tutarının
iki katı oranında para cezası verilir. Bu cezanın ödeme
süresi içinde eşyanın gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabi
tutulmaması halinde eşyanın gümrük
vergileri tutarında para cezası tahsil edilir."
Örnek 8-a) Afyon Belediyesi tarafından şehir içi yolcu
taşımasında kullanılmak üzere Almanya’dan otobüs kiralandığını ve tam muafiyet suretiyle geçici olarak
Türkiye’ye ithal edildiğini, ilgili gümrük idaresince yapılan denetim sonucunda
da özel kullanıma mahsus söz konusu otobüsün geçici ithalat rejimine ilişkin
hükümleri ihlal ettiğini, bahse konu otobüsün gümrük vergi ve resimleri
toplamının 100.000-TL olduğunu varsayalım. Uygulanacak ceza gümrük vergileri tutarının dörtte biri,
yani 25.000-TL olacaktır.
b) 7.örneğimizde yer alan mermer kesme makinesinin 5300
rejim kodu ile beyan edilerek, Kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalinin
yapıldığını, daha sonra geçici ithalat rejimine
ilişkin hükümlerin ihlal edildiğini, bahse
konu mermer kesme makinesinin gümrüklenmiş değerinin 500.000-TL olduğunu
varsayalım. Uygulanacak ceza eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı, yani 1.000.000-TL olacaktır.
6- Ayniyat Tespiti:
Geçici ithalat rejimi çerçevesinde Türkiye Gümrük
Bölgesine giriş yapacak ve yeniden ihraç edilecek eşya ile ihraç edildiği
şekliyle geri gelmek üzere geçici ihraç edilecek ve yeniden ithal edilecek
eşyanın ayniyet tespitinin aşağıda belirtildiği şekilde yapılması
gerekmektedir.
Geçici İthalat Eşyasına İlişkin İşlemler; 2153, 2353, 3153, 3158, 4053, 4058, 4253, 4258, 5300,
5321, 5323, 5341, 5351,5352, 5371, 5391, 5800, 7153, 7158 rejim kodları
kapsamında; a) Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikasına (YYS) sahip
kişiler/firmalar tarafından beyan edilen her türlü eşyanın, b)
Onaylanmış Kişi Statüsüne İlişkin Gümrük Genel Tebliği’nin (Seri No:1)
42.maddesinin birinci fıkrasında belirtilen koşulları taşıyan ve mezkur maddede
belirtilen kolaylıklardan faydalanma hakkı bulunan yükümlüler tarafından, ekli
listede yer alan GTİP'lerden beyan edilen; eşyanın taşınmasına veya
ambalajlanmasına mahsus eşya, palet, uçak, uçak motorları, uçak motorlarının
aksam ve parçalarının, fiziki kontrolü gerektirir özel durumlar hariç olmak
üzere, sadece ayniyet tespiti
gerekçesiyle kırmızı hatta yönlendirilmemesi gerekmektedir.
Geçici İhracat Eşyasına
İlişkin işlemler; 2300, 2340, 2342, 6123, 6323, 6771, 7123 rejim kodları kapsamında; a)
Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası (YYS) sahibi kişilerce/firmalarca yukarıda
belirtilen rejim kodları kapsamında beyan edilen her türlü eşyanın, b)
Onaylanmış Kişi Statüsüne (OKS) İlişkin Gümrük Genel Tebliği'nin (Seri No:1)
42/A maddesinin birinci fıkrasında belirtilen koşulları taşıyan ve mezkur
maddede belirtilen kolaylıklardan faydalanma hakkı bulunan yükümlüler
tarafından, ekli listede yer alan GTİP'lerden beyan edilen; eşyanın taşınmasına
veya ambalajlanmasına mahsus eşya, palet, uçak, uçak motorları, uçak
motorlarının aksam ve parçalarının, fiziki kontrolü gerektirir özel durumlar
hariç olmak üzere, sadece ayniyet tespiti gerekçesiyle kırmızı hatta
yönlendirilmemesi gerekir (Gümrükler
Genel Müdürlüğü’nün 2019/9 Sayılı Genelgesi).
II- SONUÇ
Türkiye’de
faaliyet gösteren kişi ya da firmalar tarafından, yurt dışından
ve/veya serbest bölgelerden kiralama yoluyla kalıp/kalıplar temin edilerek Geçici
ithalat yoluyla Türkiye’ye ithal edilebilir, bu kalıplar Türkiye’de üretimde
kullanılabilir. Söz konusu eşyalar/ kalıplar Finansal kiralama yoluyla da
sağlanabilir. Söz konusu kalıplar süre sonunda yurtdışı edilir ya da istenirse
Türkiye’ye kati ithal edilebilir/ serbest dolaşıma sokulabilir.
Ankara,
07.08.2022
Kerim ÇOBAN -Emekli Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi
(Yetkilendirilmiş
Gümrük Müşaviri “YGM”)
Çoban Gümrük Dış
Ticaret Denetim Danışmanlık ve
Yetkilendirilmiş
Gümrük Müşavirliği A. Ş.
E Mail: info@cobangumrukdenetim.com
kerim.coban@cobangumrukdenetim.com
Not: Bu konuda çok daha ayrıntılı bilgi
sahibi olmak isteyen arkadaşlar; 23.11.2020 Tarihinde İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği “www.igmd.org.tr”
Sitesinde ve 23-26/.11/2020 Tarihlerinde Muhasebe TR “muhasebetr.com”
Sitesinde Yayımlanan “Geçici İthalat İşlemleri” isimli makalemizden
faydalanabilirler.
